Review Con người Sở khanh Phạm Duy Tốn
Mẹo về Con người Sở khanh Phạm Duy Tốn Mới Nhất
Khoa Minh Hoàng đang tìm kiếm từ khóa Con người Sở khanh Phạm Duy Tốn được Update vào lúc : 2022-12-05 23:38:01 . Với phương châm chia sẻ Bí kíp Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết Mới Nhất. Nếu sau khi Read nội dung bài viết vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Mình lý giải và hướng dẫn lại nha.
Sách > Văn học
Phạm Duy Tốn - Tác Phẩm Chọn Lọc (Hết hàng) NGUYỄN CỪ(Tuyển chọn và ra mắt),PHẠM DUY(Sưu tầm và tuyển chọn)
Thể loại: Văn học
ISBN: 90637
Xuất bản: 8/2002
Trọng lượng: 350 gr
NXB: Văn học
Số trang: 226 Trang-Kích thước 13x19
Giá bán: 35,000 đ Phạm Duy Tốn sinh năm 1881, trong một mái ấm gia đình tiểu thương marketing thương mại dầu hỏa ở phố Hàng Dầu, Tp Hà Nội Thủ Đô. Sống chết mặc bay (1918) là một truyện ngắn nổi tiếng của ông được nhiều thế hệ sau này nghe biết. Ngoài ra ông còn viết một số trong những truyện ngắn và phóng sự khác ví như Câu chuyện thương tâm, Con người Sở Khanh, Nước đời lắm nổi.
Sống chết mặc bay là một truyện ngắn diễn biến thật đơn giản, đề tài rất thân mật. Nhưng cái tài của nhà văn là chọn được một thực trạng đặc biệt điển hình. Hoàn cảnh đó là, một bên nước đang lụt to, rủi ro tiềm ẩn tiềm ẩn vỡ đê, tiếng trống, tiếng mõ, tiếng tù và ốc thổi, tiếng người xao xác mệt mỏi, mưa trên trời ập xuống, nước dưới sông dâng lên, hàng trăm nghìn con người tay lấm, chân bùn, đầu đội mưa, thân ngâm nước, hoảng loạn chống trọi với lụt lội. Một bên là, trong đình trên ngay quãng đê gần đó "đèn thắp sáng trưng" một cảnh ăn chơi kẻ hầu người hạ, rộn ràng tất bật chạy đi chạy lại để phục dịch quan lớn phụ mẫu thay mặt nhà nước về hộ đê giúp dân, đang say sưa cùng những quan chức địa phương trong một canh bạc tổ tôm..
Truyện Con người Sở Khanh kể về cô nàng con ông bà Bá, đẹp người, đẹp nết lấy được anh chồng Thông Ất điển trai hay chữ. Nào ngờ, anh chồng lại là hạng người Sở Khanh chuyên lấy chuyện tình thao tác lừa đảo. Ất lừa phá đời con gái của Giáp và còn vờ vịt đưa đi Hà Thành chơi rồi cuỗm luôn tiền của chuồn mất...
Cuốn sách Phạm Duy Tốn - Tác Phẩm Chọn Lọc sẽ ra mắt cùng bạn một số trong những tác phẩm tiêu biểu của ông cùng ảnh chân dung, tiểu sử, thủ bút của Phạm Duy Tốn và phần Phụ lục một số trong những nội dung bài viết của bạn bè viết về ông. Xin mời bạn tìm đọc. Nội dung chính Show
- Sách > Văn học Tác phẩm nhà văn Phạm Duy TốnTiểu sửXuất thân và quê quánLàm đủ nghề để kiếm sốngViết văn, làm báoHoạt động chính trịGia đình và đời tưSự nghiệpNhà báo sắc sảoNhà văn hiện thực tiên phongTác phẩmTham khảoLiên kết ngoàiVideo liên quan
Copyright @1999-2022 MINHKHAI.VN All rights Reserved.
Công Ty Trách Nhiệm Hữu Hạn Minh Khai S.G (Nhà sách Minh Khai) 249 Nguyễn Thị Minh Khai, F. Nguyễn Cư Trinh, Q1, Tp. Hồ Chí Minh Giấy ghi nhận đăng ký kinh lệch giá: 4102019159 Mã số doanh nghiệp 0303209716 - Đăng ký thay đổi lần 6 ngày 30/07/2010 Ðiện Thoại (028)39250590 - (028)39250591 -Fax: (028)39257837Website: www.minhkhai và www.minhkhai.com
E-mail:
Nhà văn Phạm Duy Tốn, sinh tại Tp Hà Nội Thủ Đô. Quê gốc: làng Phượng Vũ, nay thuộc huyện Phú Xuyên, tỉnh Hà Tây. Năm 1901, ông tốt nghiệp trường thông ngôn và được bố vào ngạch thông ngôn Tòa sứ Bắc Kỳ, sau đó từ chức để chuyên tâm viết báo. Ông được đánh giá là người kỳ cựu trong làng báo lúc bấy giờ. Phạm Duy Tốn đã cộng tác với Đại Việt tân báo, Nông cổ mín đàm, Đông Dương tạp chí, Lục tỉnh tân văn, Nam phong tạp chí, Trung Bắc tân văn, Đăng cổ tùng báo dưới những bút hiệu Ưu Thời Mẫn, Thọ An, Đông Phương Sóc, Phạm Duy Tốn.
Tác phẩm nhà văn Phạm Duy Tốn
Những tác phẩm văn học chính của Phạm Duy Tốn : Bực mình (1914), Sống chết mặc bay (1918), Con người Sở Khanh (1919), Nước đời lắm nỗi (1919). Ngoài ra ông còn soạn Tiếu lâm quảng ký (3 tập) với bút hiệu Thọ An – sách được nhiều người đọc và trong trong năm 20 được in lại nhiều lần.
Phạm Duy Tốn là một người “tân học”, ông chịu ràng buộc ít nhiều xu hướng viết văn để “treo gương đạo đức”, nhưng nhìn chung, truyện ngắn của ông nghiêng về phản ánh môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường xã hội theo cảm hứng hiện thực chủ nghĩa. Sáng tác của Phạm Duy Tốn không nhằm mục đích xây dựng, xác định một khuôn mẫu nào mà nhằm mục đích tố cáo một số trong những cảnh bất công, độc ác dưới chính sách thực dân nửa phong kiến : ở thành thị là đồng tiền và lối sống thành viên tư sẵn phá hoại niềm sung sướng mái ấm gia đình, còn ở nông thôn là môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường của người nông dân khốn khổ và bấp bênh vì thiên tai (hạn hán, lụt lội) và vì nạn quan lại gian tham coi rẻ mạng người. Tiêu biểu nhất cho tinh thần tố cáo xã hội là truyện Sống chết mặc bay (1918). Trong truyện này, Phạm Duy Tốn đã vận dụng khá thành công nghệ tiên tiến thuật của truyện ngắn tân tiến, phối hợp kể và tả, ví như đoạn văn sau : “Gần một giờ đêm, trời mưa tầm tã. Nước sông Nhị Hà lên to quá, khúc đê làng, thuộc phủ, xem chừng núng thế lắm, hai ba đoạn đã thẩm lậu rồi, không khéo thì vỡ mất”. Đặc biệt, truyện được đẩy lên nhờ đối thoại và tình huống đối nghịch rất điển hình, vạch rõ xích míc giữa kẻ xấu (quan lại) và người tốt (nông dân). Đọc truyện ngắn của Phạm Duy Tốn, người đọc xúc động bởi nghệ thuật và thẩm mỹ miêu tả chân thực những hiện tượng kỳ lạ mà nhà văn quan sát được. “Ấy, trong khi quan lớn ù ván bài to như vậy, thì khắp mọi nơi miễn đó, nước tràn lênh láng, xoáy thành vực sâu, nhà cửa trôi băng, lúa má ngập hết, kẻ sống không chỗ ở, kẻ chết không nơi chôn, lênh đênh mặt nước, chiếc bóng bơ vơ, tình cảnh thảm sầu, kể sao cho xiết”.
Đọc thêm Giới thiệu nhà văn Nguyễn Khoa Chiêm
Ông Vũ Ngọc Phan, trong sách Nhà văn tân tiến (1942), đánh giá cao nhà văn Phạm Duy Tốn và xếp ông vào nhóm “Các nhà văn đi tiên phong”: “Ông có lối văn linh hoạt hơn nhiều Nguyễn Bá Học, đem so với những nhà văn giờ đây, không kém xa mấy tí. Vài ba truyện ngắn của ông đăng trong Nam: phong tạp chí như Sống chết mặc bay (1918), Con người Sở Khanh (1919) mà ngày này nhiều người vẫn còn nhớ đến, đã được coi trọng thuở nào, là những truyện tả chân tuyệt khéo”.
Truyện ngắn của Phạm Duy Tốn tuy tân tiến hơn truyện ngắn của Nguyễn Bá Học, nhưng vẫn chưa thoát khỏi loại truyện giáo huấn đạo đức lộ liễu và lối văn còn nhiều dấu vết biển ngẫu.
Về phương diện lịch sử văn học, Phạm Duy Tốn thuộc vào số những người dân dân có công đầu trong sự hình thành và phát triển thể loại truyện ngắn tân tiến và nền văn xuôi tân tiến ở nước ta.
Tham khảo thêm tư liệu những nhà văn, nhà thơ , tác giả khác
Bài viết này cần thêm chú thích nguồn gốc để kiểm chứng thông tin. Mời bạn giúp hoàn thiện nội dung bài viết này bằng phương pháp tương hỗ update chú thích tới những nguồn đáng tin cậy. Các nội dung không còn nguồn hoàn toàn có thể bị nghi ngờ và xóa bỏ. (tháng 12/2022)
Phạm Duy Tốn
范維遜
Hà NộiMất25 tháng 2 năm 1924
(41 tuổi)
Hà NộiNghề nghiệpNhà văn, Nhà báo, Chính kháchQuốc tịchViệt NamDân tộcKinhGiai đoạn sáng tác1914 - 1924Thể loạiTrào phúng, Hiện thựcTác phẩm nổi bậtSống chết mặc bay, Con người Sở khanh...Phối ngẫuNguyễn Thị HòaCon cáiPhạm Duy Khiêm
Phạm Thị Thuận
Phạm Thị Chinh
Phạm Duy Nhượng
Phạm Duy Cẩn
Phạm Duy Tốn (chữ Hán: 范維遜; 1883 –25 tháng 2 năm 1924) là nhà văn xã hội tiên phong của nền văn học mới Việt Nam hồi đầu thế kỷ 20. Trước khi trở thành một nhà văn, nhà báo, ông từng là thông ngôn ở tòa Thống sứ Bắc Kỳ. Truyện ngắn Sống chết mặc bay của ông được xem là truyện ngắn đầu tiên theo lối Tây phương của văn học Việt Nam. Ngoài tên thật Phạm Duy Tốn, ông còn viết với những bút danh Ưu Thời Mẫn, Đông Phương Sóc, Thọ An.[1] Một trong những người dân con của Phạm Duy Tốn là nhạc sĩ Phạm Duy (tên thật là Phạm Duy Cẩn).
Tiểu sử
Xuất thân và quê quán
Phạm Duy Tốn sinh tại nhà số 54 đường Felloneau (nay là phố Hàng Dầu), Tp Hà Nội Thủ Đô. Nguyên quán của ông ở làng Phượng Vũ, xã Phượng Dực, huyện Thường Tín, tỉnh Hà Tây (nay là Phú Xuyên, thành phố Tp Hà Nội Thủ Đô). Cha Phạm Duy Tốn là ông Phạm Duy Đạt và mẹ là bà Nguyễn Thị Huệ (- 1926). Ông Đạt chỉ có hai người con, do đó ông Tốn còn tồn tại một người em gái sau này là vợ của Án sát Bắc Ninh.
Trong bài Nói chuyện với Phạm Duy về Phạm Duy Tốn (báo Văn số 169), nhà văn, nhà báo Vũ Bằng dẫn lời Phạm Duy cho biết thêm thêm ông Phạm Duy Đạt là một ông Chánh tổng, còn bà Nguyễn Thị Huệ là "một người ả đầu cũ kỹ nổi tiếng hát hay thuở nào". Sau khi lấy nhau, bà Huệ bỏ nghề hát về bán dầu. Cũng theo lời Phạm Duy, nhờ nghề marketing thương mại của mái ấm gia đình ông nội nên "chắc bố tôi cũng khá được lớn lên trong một thực trạng dễ chịu và thoải mái, không biến thành thôi thúc vì đồng tiền" (Phạm Duy, Viết về bố, báo Văn số 169).
Thuở nhỏ Phạm Duy Tốn học chữ Nho. Sau ông cùng với Nguyễn Văn Vĩnh, Phạm Quỳnh, Trần Trọng Kim học trường Thông ngôn Tp Hà Nội Thủ Đô (Quai de Commerce) ở Yên Phụ và tốt nghiệp năm 1901. Sau khi tốt nghiệp, Phạm Duy Tốn được bổ làm thông ngôn ngạch tòa sứ Ninh Bình rồi sang Thị Cầu (tòa sứ Bắc Ninh). Lúc ấy ông nổi tiếng là một thông ngôn có bản sắc riêng. Tuy nhiên, ông nhanh gọn bỏ việc làm đúng theo sở học của tớ mà không rõ nguyên do.
Mặc dù có tài năng liệu nói ông bỏ việc vì chống đối người Pháp, nhưng theo lời Phạm Duy, hoàn toàn có thể nguyên do là ở máu phiêu lưu và sự hiếu động của ông. Phạm Duy viết trong bài Viết về bố:
"Theo lời mẹ tôi nói trong lúc răn dạy tôi lúc còn bé thì bố tôi là một người rất đam mê, nhưng chóng chán. Làm đủ mọi việc nhưng không bao giờ làm hết một việc. Tính tình đó đã cắt nghĩa được sự hành nghề lung tung của bố tôi trong một quãng đời ngắn ngủi".Làm đủ nghề để kiếm sống
Sau khi bỏ việc thông ngôn, Phạm Duy Tốn đi dạy học ở trường Trí Tri, phố Hàng Quạt, Tp Hà Nội Thủ Đô. Là một trong số những người dân Việt Nam đầu tiên húi tóc ngắn và mặc trang phục châu Âu, Phạm Duy Tốn cùng Nguyễn Văn Vĩnh là hai trong số những người dân sáng lập phong trào Đông Kinh Nghĩa Thục ở Tp Hà Nội Thủ Đô năm 1907.
Tiểu luận Phạm Duy Tốn, Journalist, Short Story Writer, Collector of Humorous Stories (Phạm Duy Tốn, nhà báo, tác giả truyện ngắn, nhà sưu tập truyện cười) của giáo sư John C. Schafer, đại học Huboldt State cho biết thêm thêm thêm Phạm Duy Tốn cùng Nguyễn Văn Vĩnh là hai người đã đệ đơn lên cơ quan ban ngành sở tại thuộc địa của Pháp ở Đông Dương xin thành lập trường Đông Kinh Nghĩa Thục. Tuy nhiên, trường này bị nhà chức trách đóng cửa vào năm 1908 vì là nơi tập hợp những trí thức yêu nước, có khuynh hướng độc lập dân tộc bản địa và chống lại thực dân Pháp.
Sau khi thôi dạy học, ông làm đủ những nghề rất khác nhau. Đầu tiên là mở một tiệm cao lâu ở phố Cầu Gỗ, Tp Hà Nội Thủ Đô. Theo Phạm Duy, nghề mở tiệm ăn lúc đó nằm trong tay Hoa kiều, tiệm cao lâu của ông Phạm Duy Tốn là tiệm đầu tiên của người Việt Nam. Tuy nhiên, tiệm không đối đầu đối đầu được và phải đóng cửa. Ông lại vay tiền để mở một tiệm vàng tên là Nam Bảo. Chính vì việc vay mượn này mà sau khi Phạm Duy Tốn mất, vợ ông, bà Nguyễn Thị Hòa, đã phải làm lụng suốt đời để trả món nợ cũ của chồng. Tiệm vàng thất bại, Phạm Duy Tốn lại cùng một số trong những bạn bè đi tìm mỏ ở Quảng Yên, nhưng theo lời Phạm Duy, "việc tìm mỏ chắc không đem lại cho bố tôi những thích thú về tiền bạc hay tinh thần".
Sau khi thất bại liên tục trên đường tìm sinh kế, Phạm Duy Tốn được một người bạn Pháp giúp sức bằng phương pháp ra mắt vào thao tác cho chi nhánh của Ngân hàng Đông Dương (Banque d'Indochine) ở Mông Tự, Trung Quốc. Ông ở Trung Quốc không lâu, lại bỏ việc trở về và quyết định theo đuổi nghề mà xưa nay ông vẫn cho là nghề phụ: viết văn, làm báo.
Viết văn, làm báo
Giáo sư Schafer trong tiểu luận đã dẫn phản hồi với nghề báo và viết lách, Phạm Duy Tốn "đã tìm thấy tiếng gọi của ông" và ông theo đuổi những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt này đến khi qua đời. Theo giáo sư dẫn một bài trong báo Văn năm 1971 có tựa là Tưởng niệm Phạm Duy Tốn cho biết thêm thêm Phạm Duy Tốn đã viết cho tất cả 11 tờ báo rất khác nhau.
Hầu hết những tờ báo đó, như Đông Dương tạp chí hay Nam phong có trụ sở tại Tp Hà Nội Thủ Đô, nhưng ông cũng luôn có thể có vào Nam Kì để viết giúp những tờ báo của miền nam như Lục tỉnh tân văn hay Nông cổ mín đàm. Giáo sư Schafer viết khó xác định đúng chuẩn Phạm Duy Tốn đóng vai trò rõ ràng gì trong nhiều tờ báo rất khác nhau, nhưng những tài liệu từ báo Văn đã cho tất cả chúng ta biết Phạm Duy Tốn đã làm sửa đổi và biên tập và trợ lý sửa đổi và biên tập cho một số trong những tờ báo, ông cũng viết xã luận và truyện ngắn. Ông còn làm thư ký tòa soạn cho tờ Học báo trước khi nghỉ hưu vì sức khỏe.
Hoạt động chính trị
Phạm Duy Tốn còn là một một chính trị gia. Năm 1919, ông được bầu vào Hội đồng dân biểu thành phố Tp Hà Nội Thủ Đô. Từ năm 1920 đến 1923, ông là nghị viên Viện Dân biểu Bắc Kỳ, đại biểu của khu vực ba, Tp Hà Nội Thủ Đô. Năm 1922, ông cùng một số trong những trí thức và quan chức của cơ quan ban ngành sở tại thuộc địa như Phạm Quỳnh, Nguyễn Văn Vĩnh, Vũ Huy Quang tham dự Hội chợ triển lãm quốc tế (tức Đấu xảo) ở Marseilles, Pháp.
Thời gian này sức khỏe ông đã kém đi nhiều và theo Phạm Duy, chuyến du ngoạn khiến ông càng yếu hơn. Phạm Duy Tốn khởi đầu hút thuốc phiện lúc biết ông mắc bệnh lao và sẽ không hề sống được bao lâu. Lúc những bạn bè ở tờ Thực nghiệp dân báo đến thăm ông bên giường bệnh, Phạm Duy Tốn nói: "Người ta chỉ chết một lần. Tôi đã biết mình sẽ chết vài năm trước. Bệnh này sẽ không chữa được. Với tôi chết thì chẳng đáng kỳ vọng gì, nhưng cũng chẳng đáng sợ gì".
Ông qua đời ngày 25 tháng 2 năm 1924 tại nhà riêng ở số 54, đường Hoàn Kiếm, Tp Hà Nội Thủ Đô.
Gia đình và đời tư
Gia đình
Vợ Phạm Duy Tốn, bà Nguyễn Thị Hòa, theo lời Phạm Duy, là con gái một ông đồ ở phố Hàng Gai. Chị gái của bà Nguyễn Thị Hòa - bà Nguyễn Thị Nghi - là mẹ đẻ ông Ôn Như Nguyễn Văn Ngọc, một nhà nghiên cứu và phân tích văn hóa dân gian nổi tiếng. Bà Nguyễn Thị Hòa và ông Phạm Duy Tốn có với nhau năm người con, ba trai, hai gái:
- Phạm Duy Khiêm (1908 - 1974), nhà giáo, nhà văn, chính trị gia, từng giữ chức Đại sứ Việt Nam Cộng hòa tại Pháp, được trao giải Văn chương Đông Dương (Prix Littéraire D'Indochine) lần đầu tiên và phần thưởng Louis Barthou của Viện hàn lâm Pháp
Phạm Thị Thuận
Phạm Thị Chinh
Phạm Duy Nhượng (1919 - 1967), nhà giáo, nhạc sĩ
Phạm Duy Cẩn (1921 - 2013), tức nhạc sĩ Phạm Duy
Sự nghiệp
Nhà báo sắc sảo
Một cây bút xuất sắcHồi ký của Phạm Duy cho biết thêm thêm, năm 1913, quá trình Phạm Duy Tốn còn thao tác cho Ngân hàng Đông Dương ở Mông Tự, Trung Quốc, ông có viết bài gửi về cho tờ Đông Dương tạp chí. Có thể ước đoán Phạm Duy Tốn khởi đầu viết báo từ trước đó không lâu. Các tài liệu rất khác nhau đã cho tất cả chúng ta biết Phạm Duy Tốn từng viết cho những tờ Đông Dương tạp chí (bút hiệu Ưu Thời Mẫn), Trung Bắc tân văn, Công thị báo, Nam phong, Lục tỉnh tân văn, Nông cổ mín đàm, (bút hiệu Đông Phương Sóc), Thực nghiệp dân báo, Đăng cổ tùng báo, Đông Pháp thời báo...[1]
Schafer, trong tiểu luận đã dẫn, nói tìm hiểu những thành tựu làm báo của Phạm Duy Tốn là một việc trở ngại vất vả vì khó tập hợp được hết những tài liệu tất cả những tờ báo mà ông đã viết. May mắn là tại đại học Cornell còn lưu giữ một số trong những bản tờ tuần báo Lục tỉnh tân văn mà Phạm Duy Tốn làm sửa đổi và biên tập và viết bài vào quá trình 1915. Báo Lục tỉnh tân văn do một người Pháp là ông Francoise Henri Schneider làm chủ nhiệm và nhận kinh phí đầu tư từ cơ quan ban ngành sở tại thuộc địa Đông Dương. Các bài báo Phạm Duy Tốn viết cho tờ này, theo Schafer, hầu hết thuộc loại xã luận với nhiều đề tài rất khác nhau: quan hệ Pháp - Việt, lý giải tại sao Hoa kiều lại thành công hơn người Việt Nam trong việc marketing thương mại, chỉ trích những người dân Ấn Độ cho vay vốn nặng lãi ở Nam Kì...
Bài báo thành công nhất của ông có lẽ rằng là bài Hoạn nạn tương cứu viết về trận lũ lụt ở Bắc Kì vào hàng tháng 7 và 8 năm 1915 làm 60.000 người thiệt mạng vì chết đuối hoặc bệnh dịch sau đó. Bài báo mô tả hậu quả của trận lũ và gây xúc động mạnh trong dân chúng ở Nam Kì dẫn đến việc thành lập một hội từ thiện gây quỹ gửi cho những người dân dân gặp nạn ở miền bắc nước ta.
Cuộc bút chiến Văn minh giảNgày 4 tháng 11 năm 1915, trong bài xã luận Văn minh giả đăng trên Lục tỉnh tân văn, Phạm Duy Tốn chỉ trích những kẻ học làm sang theo lối tây nhưng nghèo nàn trong văn hóa. Bài báo khiến nhiều người miền nam nổi giận vì coi đó là lời ám chỉ họ và một cuộc bút chiến nổ ra giữa Phạm Duy Tốn ở Lục tỉnh tân văn với sửa đổi và biên tập của tờ Nông cổ mín đàm Nguyễn Kim Đính và những cây bút Lê Hoàng Mưu, Nguyễn Chánh Sắt.
Cùng với tâm lý vùng miền, cuộc bút chiến do Phạm Duy Tốn mào đầu nhanh gọn trở nên nóng bức và phủ rộng rộng rãi ra. Một số học giả miền nam buộc tội trí thức Bắc Kì như Đặng Thai Mai, Phạm Quỳnh, Nguyễn Văn Vĩnh và Phạm Duy Tốn là tay sai của người Pháp và báo chí của tớ là công cụ tuyên truyền để chống lại quan điểm yêu nước và cách mạng. Những lời cáo buộc đó nhờ vào việc sau cuộc Chiến tranh thế giới lần thứ nhất, nhiều học giả như Phạm Duy Tốn thật sự tin tưởng ở việc duy trì quan hệ tốt đẹp với mẫu quốc Pháp để học hỏi và khai thác văn minh.
Giải thích cho quan điểm làm báo của tớ, Phạm Duy Tốn viết bài Trách nhiệm người làm báo đăng trên Lục tỉnh tân văn trong đó ông so sánh nước Việt Nam như một con thuyền và người làm báo là những người dân chèo thuyền có trách nhiệm đưa nó đến bến bờ văn minh. Bài báo đề cập rộng đến những vấn đề vai trò và trách nhiệm của báo chí trong xã hội, cách lựa chọn và đặt đề tài của nhà báo... Sau này, tác giả Hoàng Sơn Công nhận định: "Trách nhiệm người làm báo là một trong những nội dung bài viết đầu tiên ở Việt Nam bàn về vai trò, trách nhiệm và đạo đức của người viết báo, được thể hiện dưới dạng nghị luận với văn phong rất đặc trưng của Phạm Duy Tốn: khôi hài nhưng tráng lệ, trang trọng mà thiết tha".
Nhà văn hiện thực tiên phong
Mở đầu trào lưu văn học mớiPhạm Duy Tốn viết văn không nhiều nếu không muốn nói là rất ít. Toàn bộ văn nghiệp của ông chỉ để lại sở hữu bốn truyện ngắn (xem khuôn khổ tác phẩm), nhưng ông vẫn được đánh giá là một nhà văn có ảnh hưởng quan trọng với văn học Việt Nam trong thời kỳ đầu tân tiến hóa. Giáo sư Schafer, trong tiểu luận đã dẫn, nhận định rằng ông "thử nghiệm một lối văn mới với chủ nghĩa hiện thực và phương pháp khách quan trở nên phổ biến ở Pháp thông qua ngòi bút Guy de Maupassant". Trước đó, văn học Việt Nam còn xa lạ với những hình thức và cách thể hiện văn chương tân tiến. Phạm Duy Tốn đã trở thành một trong những người dân tiên phong mở lối cho quá trình thành tựu rực rỡ của nền văn học Việt Nam cải cách quá trình sau này. Thay vì viết những tác phẩm văn xuôi theo khuôn khổ truyền thống, Schafer nhận xét ông đã "mở ra cánh hiên chạy cửa số đến một thế giới khác, thế giới không riêng gì có gồm có trí thức và những tầng lớp trên, mà cả nông dân và những người dân kéo xe cần lao".
Các nhà phê bình thời bấy giờ thường so sánh Phạm Duy Tốn với Nguyễn Bá Học, một nhà văn cùng thời cũng viết những truyện ngắn. Truyện của Nguyễn Bá Học, dù cũng khá được xem là văn mới, nhưng vẫn được viết theo phong cách trang trọng và cổ xưa. Như Thanh Lãng đã chỉ ra, Nguyễn Bá Học muốn duy trì những nền nếp đạo đức Nho giáo truyền thống và cổ súy cho điều đó thông qua những tác phẩm của tớ, còn Phạm Duy Tốn muốn cải cách xã hội, nên những tác phẩm của ông thường có khuynh hướng hòa nhập vào xã hội hiện thực rất rõ ràng, sâu sắc.
Truyện ngắn Sống chết mặc bay!Sống chết mặc bay! là truyện ngắn đầu tay và nổi tiếng nhất của Phạm Duy Tốn, cũng là truyện ngắn đầu tiên của nền văn học mới Việt Nam, in trên báo Nam Phong tháng 12 năm 1918. Tác phẩm được ra mắt một cách ấn tượng với người đọc: Dưới tiêu đề chữ to MỘT LỐI VĂN MỚI và lời ra mắt đặc biệt của Phạm Quỳnh, câu truyện trải dài suốt ba cột báo.
Sự canh tân của truyện ngắn Sống chết mặc bay! không riêng gì có ở nội dung và những cụ ông cụ bà thể miêu tả rất đắt, mà còn ở hình thức thể hiện mới mẻ. Thay vì khởi đầu bằng lời ra mắt chính thức như những tác phẩm văn xuôi cổ xưa, Sống chết mặc bay! mở đầu với đoạn mô tả trực tiếp những gì đang ra mắt, như một lát cắt vào giữa câu truyện, điển hình cho "một lối văn mới": Gần một giờ đêm, trời mưa tầm tã. Nước sông Nhị Hà lên to quá; khúc đê làng... thuộc phủ..., xem chừng núng thế lắm, hai ba đoạn đã thẩm lậu rồi, không khéo thì vỡ mất....
Phạm Duy Tốn cũng đặc biệt thành công trong việc mô tả hai hình ảnh tương phản đối lập nóng bức: những người dân nông dân vất vả, hoảng loạn và hoàn toàn tuyệt vọng trước thiên tai; còn viên quan sở tại an nhàn, thưởng thức, mặc kệ số phận dân đen: Than ôi! Cứ như cách quan ngồi ung dung như vậy, mà hai bên tả hữu, nha lại nghiêm trang, lính hầu rầm rập thì đố ai nói rằng: gần đó có sự nguy hiểm to, sắp sinh ra một cảnh nghìn sầu muôn thảm, trừ những kẻ lòng lang dạ thú, còn ai nghĩ đến mà chẳng động tâm, thương xót đồng bào huyết mạch...
Bùi Xuân Bào nhận định rằng Phạm Duy Tốn đã nhái lại truyện Le partie de billard của Alphonse Daudet xuất bản năm 1873. Tác phẩm này tả lại cảnh viên tướng chỉ huy chơi bi-a trong khi binh lính dầm mưa dãi gió ngoài mặt trận. Tuy nhiên, giáo sư Schafer xác định nhiều kĩ năng Sống chết mặc bay! được lấy cảm hứng từ chính những trải nghiệm của Phạm Duy Tốn với trận lũ lịch sử ở Bắc Kì mà ông từng mô tả trong bài báo nổi tiếng Hoạn nạn tương cứu, chứ không phải là sự việc sao chép từ văn chương Pháp.
Tác phẩm
- Bực mình hay Câu chuyện thương tâm (Đông Dương tạp chí số 55, Tp Hà Nội Thủ Đô, 1914)
Sống chết mặc bay! (báo Nam Phong, Tp Hà Nội Thủ Đô, ngày 8 tháng 12 năm 1918)
Con người Sở Khanh (báo Nam Phong, Tp Hà Nội Thủ Đô, tháng 2 năm 1919)
Nước đời lắm nỗi (báo Nam Phong, Tp Hà Nội Thủ Đô, ngày 23 tháng 5 năm 1919)
Tiếu lâm An Nam (bút danh Thọ An, hai tập, nhà xuất bản Ích Ký, Tp Hà Nội Thủ Đô, 1924)
Tham khảo
^ a b Phạm Duy Tốn[liên kết hỏng], theo tài liệu này thì ông là người viết những báo Đại Việt tân báo, Đăng cổ tùng báo, Nông cổ mín đàm, Đông dương tạp chí, Lục tỉnh tân văn, Nam Phong tạp chí, Trung Bắc tân văn.
Liên kết ngoài
Wikisource có những tác phẩm gốc nói đến hoặc của:Phạm Duy Tốn
- (tiếng Anh) Bài viết về Phạm Duy Tốn trên vietnamlit
(tiếng Việt) Giới thiệu cuốn Tiếu Lâm An Nam I
Post a Comment