Mẹo Duy ngô nhĩ là gì
Thủ Thuật Hướng dẫn Duy ngô nhĩ là gì Mới Nhất
Hoàng Thị Thanh Mai đang tìm kiếm từ khóa Duy ngô nhĩ là gì được Cập Nhật vào lúc : 2022-11-19 21:40:08 . Với phương châm chia sẻ Thủ Thuật Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi Read tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Admin lý giải và hướng dẫn lại nha.
Tác giả Aleksei Volynhets
Báo “Russkaia Planheta” tháng 2/2014
Lê Hùng lược dịch
Ngày 06/11/2022 tại Genève, Trung Quốc bị những quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc phỏng vấn về việc giam giữ gần một triệu người Duy Ngô Nhĩ trong những trại tái tạo, trong khuôn khổ cuộc Kiểm điểm Định kỳ Phổ quát về nhân quyền (UPR) tổ chức bốn năm một lần đối với 193 quốc gia thành viên Liên Hiệp Quốc
I. Một số nét chính về lịch sử của người Duy Ngô Nhĩ đến trong năm 1950
Dân tộc Duy Ngô Nhĩ là dân tộc bản địa thiểu số tại Trung Quốc được nhiều người trên thế giới biết đến nhất. Đây là một trong 3 dân tộc bản địa lớn (cùng với người Kurd và người Tuager) không còn quốc gia riêng.
Trên lãnh thổ Trung Quốc lúc bấy giờ có hơn 10 triệu người Duy Ngô Nhĩ, tuyệt đại đa số trong số đó – hơn 8 triệu người, sống trên lãnh thổ lịch sử của tớ với tên gọi chính thức lúc bấy giờ là Khu tự trị Tân Cương- Duy Ngô Nhĩ.
Tân Cương (theo tiếng Hán – “cương vực mới”), là một khu vực rộng lớn ở cực Tây Bắc Trung Quốc nằm giữa Mông Cổ, những nước Cộng hòa Xô Viết cũ ở Trung Á, Afganistan và Tây Tạng. Chiều dài 2.000 km từ tây sang đông và ít hơn một chút từ bắc xuống nam.
Đây là khu vực có địa hình chia cắt – gồm những đồng bằng khô hạn có những ốc đảo, sa mạc và những dãy núi- là nơi “Con đường tơ lụa” chạy qua nối Trung Quốc với Địa Trung Hải.
Tân Cương có diện tích s quy hoạnh bằng 1/6 diện tích s quy hoạnh toàn Trung Quốc (gấp 3 diện tích s quy hoạnh nước Pháp). Khu vực này còn có đường biên giới với Kazakhstan (1.718 km), Kyrgyzstan (1.000 km), Tajikistan (450 km), Nga (55 km), Mông Cổ (1.400 km), và với Afganistan, Ấn Độ và Pakistan. Tổng chiều dài đường biên giới quốc gia là 5.600 km. Một phần ba lính biên phòng của Trung Quốc đóng quân tại khu vực này.
Tại Tân Cương (Nga thường gọi là Đông Turkestan, – để phân biệt với Tây Turkestan – khu vực lãnh thổ lúc bấy giờ những nước cộng hòa Xô Viết Trung Á cũ từng bị Nga đoạt được trong thế kỷ XVII-XVIII) – từ trước đây rất lâu đã có nhiều dân tộc bản địa sinh sống như người Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Uzbekistan…
Trong thế kỷ thứ XVIII, Đế quốc Dzungarsk (trên khu vực Tân Cương lúc bấy giờ) là đế quốc du mục ở đầu cuối trên thế giới bị nhà Thanh tiêu diệt sau một cuộc trận chiến tranh đẫm máu kéo dãn 10 năm.
Quân đội của Nhà Thanh đã sát hại gần 90% người Dzungarsk (người Mông Cổ ở phía Tây), những người dân sống sót chạy về phía Tây đến tận sông Volga và trở thành dân tộc bản địa Kalmức lúc bấy giờ tại Nga (sống trong nước Cộng hòa tự trị Kalmưkia).
Đến đầu thế kỷ thứ XIX, nhà Thanh chiếm toàn bộ Tân Cương, toàn bộ Kyrgyzstan và một phần phía nam của Kazakhstan cho tới tận hồ Balkhash.
Nhưng trước đó, cách đó 2.000 năm, người Hán đã từng chinh phạt Tân Cương – đó là vào thời kỳ Nhà Hán muốn thiết lập những tiếp xúc ngoại giao với Hoàng đế La Mã. Trong thế kỷ đầu sau công nguyên, trên vùng đất này khởi đầu xuất hiện những đồn binh Trung Quốc và người Hán khởi đầu di dân đến vùng đất này để trấn áp “Con đường tơ lụa”.Trên thực tế, cơ quan ban ngành sở tại Trung Quốc lúc bấy giờ vẫn tiếp tục thực hiện những chủ trương mà nhà Hán đã từng tiến hành tại khu vực này – sự trùng hợp còn làm người ta liên tưởng đến một điều – Trung Quốc ngày này và nhà Hán trước kia đều do 2 người dân có nguồn gốc nông dân lập ra – Mao Trạch Đông và Lưu Bang. Trong suốt hai nghìn năm đó, lịch sử Tân Cương là lịch sử của những thắng lợi và thất bại nối tiếp nhau trong cuộc đấu tranh của những quốc gia tại khu vực này với những nhà vua Trung Hoa- từ hậu duệ Lưu Bang đến hậu duệ Mao Trạch Đông.Trong thiên niên kỷ thứ nhất sau công nguyên, trên vùng đất này đã từng tồn tại 3 quốc gia tiền phong kiến lớn – kéo dãn từ những thảo nguyên Kazakhstan đến tận bán đảo Triều Tiên ngày này.
Từ hai thế kỷ trở lại đây
Sau khi những người dân Mãn Châu (Nhà Thanh) đánh bại vương triều Dzungarsk vào thế kỷ XVIII như đã nói ở trên và thành lập tỉnh Tân Cương – thì nơi này luôn là khu vực tạm bợ nhất trong lãnh thổ “Thiên triều”. Người Duy Ngô Nhĩ thường xuyên nổi dậy chống lại sự đô hộ của cơ quan ban ngành sở tại trung ương Bắc Kinh- đó là vào trong năm 1816, 1825, 1830, 1847 và 1857.
Để bình định tỉnh mới cứng đầu này, cơ quan ban ngành sở tại Bắc Kinh đã sắp xếp tại đây những đồn binh gồm người Trung Quốc (người Hán) và Mãn Châu, khuyến khích di dân từ những tỉnh trung bộ Trung Hoa đến Tân Cương. Nhà Thanh cũng xây dựng những khu dân cư quân sự đặc biệt gồm toàn những dân cư được đưa từ Vùng Viễn Đông và Trung Á đến khu vực này.
Giành độc lập lần thứ nhất
Vào năm 1864, người Duy Ngô Nhĩ tại Tân Cương đã tiến hành một cuộc khởi nghĩa lớn và đã giành thắng lợi. Cả vùng Tân Cương trong vòng hơn 10 năm đã trở thành một quốc gia Hồi Giáo hoàn toàn độc lập với tên gọi là Iettisha do Iaqub Beg – một người Tajikistan đứng đầu.
Các chiến binh của nhà nước Iettisha Ảnh : wetinim.org
Iaqub – Beg đã xây dựng được một quân đội mạnh, nhờ vào địa hình núi non và sa mạc để đánh trả những đợt tấn công của quân đội nhà Thanh.
Nhưng vào thời kỳ này, một đế quốc khác ở Phương Bắc là Nga đã và đang đoạt được phần lớn những vương quốc vùng Trung Á (được đặt tên là Tây Turkestan như đã nói ở trên) hoàn toàn không thích có sự tồn tại ngay cạnh biên giới mới của tớ một quốc gia Hồi giáo mạnh và (hoàn toàn có thể thù địch).
Trong khi đó, Iaqub- Beg thực hiện chủ trương đối ngoại tìm kiếm quan hệ đồng minh và sự giúp sức của một số trong những nước, trước hết là Thổ Nhĩ Kỳ và thực dân Anh (thời điểm hiện nay đã chiếm hữu được Ấn Độ và đang khởi đầu những nỗ lực chiếm Afghanistan) để chống lại Nhà Thanh.
Trong cuộc tranh chấp giữa Nga và Anh nhằm mục đích giành quyền trấn áp khu vực Trung Á, Nga tính toán rằng, để đảm bảo bảo mật thông tin an ninh cho Tây Turkestan (thời điểm hiện nay đã thuộc Nga) thì phương án tốt nhất là “nhường” lại trên danh nghĩa Đông Turkestan cho Bắc Kinh ở xa hơn và đang suy yếu chứ không thể “nhượng lại” cho Thực dân Anh hùng mạnh thời điểm hiện nay đã ở ngay sát cạnh Tây Turkestan.
Còn đối với Nhà Thanh, trở ngại vất vả lớn số 1 trong việc lấy lại Tân Cương là đảm bảo giao thông vận tải, nói đúng chuẩn hơn là đảm bảo phục vụ hầu cần cho những đội quân trong những cuộc hành quân hàng nghìn km ở khu vực núi hiểm trở và sa mạc.
Chính Nga, xuất phát từ những tính toán như đã nói ở trên đã giúp “Thiên triều” xử lý và xử lý trở ngại vất vả này – Tỉnh trưởng đầu tiên của Tây Turkestan là Kaufman, một người Nga gốc Đức đã cho tiến hành một chiến dịch đặc biệt để đáp ứng lương thực cho đội quân tấn công của viên tướng Trung Quốc Tszo Tszuntan (không tìm được phiên âm Hán Việt – mong bạn đọc thông cảm-ND). Dĩ nhiên, Nhà Thanh đã phải mua lương thực của Nga với giá cắt cổ, tổng giá trị hơn 10 triệu rúp bạc.
Sau khi xử lý và xử lý xong khâu đảm bảo phục vụ hầu cần bằng phương pháp trên, quân đội nhà Thanh khởi đầu tấn công tàn sát quân khởi người Duy Ngô Nhĩ và người Dungan (người Trung Quốc theo Đạo Hồi) cùng toàn bộ mái ấm gia đình của tớ. Những người còn sống sót chạy sang khu vực lãnh thổ do Nga trấn áp.
Chính tại đây, người tổ chức tiếp nhận, sắp xếp nơi ăn ở và trực tiếp chữa chạy cho những người dân tỵ nạn là bác sỹ Vasili Frunze, tức cha đẻ của Mikhaiin Frunze nổi tiếng – là người mà 40 năm sau trong cuộc nội chiến đã lấy lại toàn bộ vùng Tây Turkestan cho cơ quan ban ngành sở tại Xô Viết.
Quốc gia Hồi giáo Ietisha chấm hết tồn tại, Nhà Thanh lại trấn áp Tân Cương.
Trong thế kỷ XX
Độc lập lần thứ nhất
Trong thế kỷ XX, trên lãnh thổ Tân Cương đã và đang hai lần hình thành những quốc gia DuyNgô Nhĩ độc lập với Trung Quốc. Trong cuộc khởi nghĩa chống Trung Hoa năm 1932, Vương quốc Hotan được thành lập, và ngay trong năm sau- Nước cộng hòa Hồi giáo Đông Turkestan.
Tổng thống đầu tiên của Nước Cộng hòa này là Hodza Nhiaz – một người Duy Ngô Nhĩ. Trước đó, Tổng thống Nhiaz là một lính Hồng quân Liên Xô và đã từng tham gia nội chiến tại nước này.
Quốc gia độc lập mới này đã hoàn toàn có thể tồn tại nếu Liên Xô vẫn giữ thái độ thù địch với Chính quyền Quốc dân đảng cầm quyền tại Trung Quốc lúc đó. Nhưng đến nửa sau trong năm 30, một cục diện mới lại xuất hiện trên thế giới – cả Liên Xô và Trung Quốc Quốc dân đảng đều phải đối mặt với mối đe dọa chung từ nước Nhật Bản quân phiệt đang mạnh lên và khởi đầu tiến hành những chiến dịch bành trướng tại Châu Á.
Liên Xô lại quay sang ủng hộ cơ quan ban ngành sở tại Quốc dân đảng Trung Quốc, một trong những việc làm thể hiện sự ủng hộ đó là giúp cơ quan ban ngành sở tại này giành lại quyền trấn áp Tân Cương.
Đội quân khởi nghĩa Hotan, trong năm 1930. Ảnh: wetinim.org
Quân đội Liên Xô, kể cả không quân trực tiếp tham gia vào những trận đánh để đưa viên Tỉnh trưởng Tân Cương Thịnh Thế Tài quay lại trị nhậm khu vực này. Binh lính Liên Xô đóng giả làm lính bạch vệ chạy sang Trung Quốc để thực hiện những trách nhiệm trên.Thời gian đầu, Thịnh Thế Tài có quan điểm thân Liên Xô hơn là cơ quan ban ngành sở tại trung ương Trung Quốc. Năm 1939, ông này thậm chí còn bí mật xin lãnh sự quán Liên Xô tại Tân Cương kết nạp vào Đảng Cộng sản Liên Xô – thẻ đảng (Cộng sản Liên Xô) của viên tỉnh trưởng người Trung Quốc được bí mật đưa đến thủ đô của Tân Cương. Cũng trong thời gian này, Liên Xô trấn áp toàn bộ những cơ sở khai thác mỏ chủ chốt và những chuyên gia Xô Viết đã lần đầu tiên phát hiện ra mỏ titan tại đây. Nhưng khi Đức tấn công Liên Xô, tướng Thịnh Thế Tài nhận định rằng ngày tàn của Liên Xô đã điểm. Ông này trục xuất tất cả những cố vấn Xô Viết và khởi đầu xử bắn những đảng viên cộng sản người Trung Quốc và người Duy Ngô Nhĩ. Trong số những người dân bị xử bắn có cả em trai của Mao Trạch Đông (Mao Trạch Dân- ND).
Và lần thứ hai
Mùa hè năm 1944, khi tình thế trên mặt trận Xô- Đức có những thay đổi mang tính chất chất bước ngoặt, tỉnh trưởng Thịnh biết tôi đã tính nhầm và bỏ chạy về Trung Quốc. Cùng thời gian này, việc giao thương mua và bán marketing thương mại của Tân Cương với Liên Xô bị đình trệ và tại khu vực này khởi đầu xảy ra khủng hoảng rủi ro cục bộ kinh tế tài chính.
Người Duy Ngô Nhĩ lại một lần nữa khởi nghĩa và đến ngày thu năm 1944, Nước Cộng hòa cách mạng Đông Turkestan lại được thành lập tại Tân Cương. Điều thú vị là trong số những người dân đứng đầu cuộc khởi nghĩa chống Trung Quốc có khắp cơ thể Duy Ngô Nhĩ, người Kazakhstan, người Kalmưc và người Tacta (hiệp hội người Tacta ở Kazan giữ một vai trò chủ chốt trong quan hệ thương mại giữa Nga- Liên Xô và Tân Cương). Tổng thống Nước cộng hòa cách mạng Đông Turkestan mới (Tân Cương) Akhmedzan Kaswmov cũng là một người Duy Ngô Nhĩ. Ông từng tốt nghiệp phổ thông ở ở Alma-Ata (Liên Xô), tốt nghiệp Đại học tổng hợp ngành sư phạm tại Tashken (cũng Liên Xô), bảo vệ luận án tiến sỹ về lịch sử người Duy Ngô Nhĩ tại Trường đại học ngôn từ Phương Đông ở Moscow và là cán bộ của Quốc tế cộng sản.Tư lệnh Quân đội nước Cộng hòa này là Thiếu tướng Bộ Nội vụ Liên Xô Ivan Polinov, còn Tổng tham mưu trưởng là cựu tướng Bạch vệ Varsonofi Mozarov (đã theo Hồng Quân).
Tháng 9/1945, dưới sức ép của những nhà ngoại giao Xô Viết và sau những thất bại liên tục trước Quân khởi nghĩa Duy Ngô Nhĩ, cơ quan ban ngành sở tại trung ương Trung Quốc buộc phải thừa nhận “quyền tự trị” của người Duy Ngô Nhĩ.
Giới lãnh đạo Moscow cũng khởi đầu xem xét tráng lệ đề nghị của Trung ương Đảng cộng sản Kazakhstan (Nước cộng hòa Trung Á của Liên Xô- nơi có hiệp hội người Duy Ngô Nhĩ rất đông sinh sống) về việc thành lập Đảng Cộng sản Tân Cương – để “nhằm mục đích củng cố những thành tựu kinh tế tài chính và chính trị của những người dân Hồi giáo khởi nghĩa chống lại người Trung Quốc tại những khu vực phía Bắc Tân Cương và tiếp tục phát triển phong trào giải phóng dân tộc bản địa của những những tầng lớp quần chúng không phải là người Trung Quốc tại tỉnh này (Tân Cương).
Nhưng một lần nữa, quốc gia Duy Ngô Nhĩ mới thành lập nó lại là nạn nhân của những tính toán địa- chính trị trong chủ trương của hai nước lớn Xô – Trung. Đến năm 1949, kết cục cuộc nội chiến kéo dãn tại Trung Quốc (từ năm 1911) đã rõ – đội quân của Mao Trạch Đông sẽ giành phần thắng.
Moscow nhận định rằng một liên minh ngặt nghèo với Trung Quốc đỏ sẽ quan trọng hơn nhiều quan hệ với những người Duy Ngô Nhĩ vừa cộng sản vừa Hồi Giáo phức tạp này. Và kết quả của những toan tính ấy là phái đoàn chính phủ nước nhà nước Cộng hòa cách mạng Đông Turkestan bay từ Tân Cương đến Bắc Kinh trên máy bay của Liên Xô để đàm phán với Mao Trạch Đông đã không bao giờ đến được điểm cần đến. Theo công bố chính thức thì chiếc máy bay này đã gặp nạn ở đâu đó giữa Irkutsk và Chita.
Lực lượng vũ trang nước Cộng hòa Duy Ngô Nhĩ được thành lập với sự tương hỗ của Liên Xô đã chính thức trở thành Quân đoàn số 5 của PLA. Trong rất nhiều năm sau, cho tới tận khi quan hệ giữa Khrushov và Mao Trạch Đông khởi đầu xấu đi thì quân đoàn này do một trung tướng Trung quốc gốc Nga (tướng Nga Hoàng cũ) là Foti Leskin chỉ huy.Năm 1949, PLA tiến vào Tân Cương và ngày thứ nhất/10/1955, Khu tự trị Duy Ngô Nhĩ – Tân Cương được thành lập, thay thế tỉnh Tân Cương.
Như đã thấy, những người ly khai Duy Ngô Nhĩ trong 2 thế kỷ vừa qua đã có quá nhiều thời cơ giành thắng lợi trong cuộc đấu tranh chống Trung Quốc để giành độc lập. Nhưng họ đã quá rủi ro và luôn là nạn nhân của những tính toán địa chính trị và sự thỏa hiệp Một trong những nước lớn, mà trước hết là Moscow và Bắc Kinh. Lịch sử không còn chữ nếu nhưng map chính trị khu vực Đông Turkestan (Tân Cương) đã hoàn toàn có thể hoàn toàn khác.
II . Người Duy Ngô Nhĩ và Tân Cương: ‘Quân xanh chống quân đỏ’
Để đối phó với tình trạng bạo lực ngày càng tăng (ở Tân Cương), Trung ương ĐCS Trung Quốc vừa cho công bố nhận định chính thức:
“Đây (tình trạng bạo lực) là hệ quả của quan hệ ngặt nghèo giữ chủ nghĩa ly khai với những hoạt động và sinh hoạt giải trí tôn giáo phạm pháp”. , vừa triển khai một chiến dịch làm hạn chế ảnh hưởng của Đạo Hồi tại SUAR.
Đảng CS Trung Quốc cũng phải thừa nhận là đã không trấn áp được những tổ chức đảng cơ sở tại Tân Cương. Các phần tử Hồi giáo đã “ xâm nhập” vào Đảng CS Trung Quốc ở khu vực này : 25 % tổng số đảng viên tại Tân Cương theo Đạo Hồi , tại những vùng nông thôn, tỷ lệ này còn lên đến mức 40% .
Để tạo cơ sở pháp lý cho chiến dịch “làm hạn chế ảnh hưởng của Đạo Hồi tại SUAR”, cơ quan ban ngành sở tại Trung Quốc khởi đầu sửa đổi theo hướng xiết chặt bộ luật với đối tượng điều chỉnh là những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt tôn giáo. Số lượng nhà thời thánh Hồi giáo tại Tân Cương (chiếm tới 1/3 tổng số nhà thời thánh Hồi giáo trên toàn Trung Quốc) chỉ trong vòng mấy năm đã bị cơ quan ban ngành sở tại đóng cửa tới 20% . Bắc Kinh cũng đặc biệt để ý quan tâm trấn áp những cơ sở giáo dục tôn giáo- chỉ trong năm 1997, tại Tân Cương đã có tới 105 nhà trường Hồi giáo bị đóng cửa .
Song song với (việc thực hiện) chủ trương trên, Trung ương ĐCS Trung Quốc tiến hành tái tổ chức toàn bộ những tổ chức cơ sở đảng (những chi bộ) tại Tân Cương. Lãnh đạo Đảng CS Trung Quốc đã phát hành một thông tư đặc biệt cho Đảng ủy Khu tự trị Tân Cương với nội dung:
“Cấm những đảng viên (tại khu vực này) tham gia vào những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt tôn giáo cũng như phổ biến nhiều chủng loại sách báo và tài liệu có nội dung tôn giáo. Nếu đảng viên nào bị phát hiện có những biểu lộ trên , họ sẽ bị mặc nhiên bị xem là tiếp tay chủ nghĩa khủng bố”.
Chính quyền Trung Quốc cực kỳ cứng rắn trong việc trấn áp những quan hệ của những người dân Hồi giáo nước mình với những người dân đồng đạo ở nước ngoài – hạn chế số lượng những người dân Hồi giáo hành hương đến thánh địa Mecka, từ thời điểm đó (từ khi có thông tư đặc biệt như đã nói ở trên-ND), chỉ những người dân đứng tuổi mới được phép rời Tân Cương đến Mecka.
Ngay cả đối với những người dân đã được phép thực hiện chuyến đi hành hương đến Mecka, tổ chức Đảng tại Tân Cương sẽ “ tráng lệ ” đề nghị họ thay chuyến hành hương này bằng một tour du lịch miễn phí đến Bắc Kinh.
Trung Quốc cũng điều tăng cường đến SUAR một số trong những sư đoàn quân đội và tăng đáng kể quân số của những cơ quạn bảo mật thông tin an ninh tại khu vực- đến mức, tại một số trong những khu vực khi có tình hình căng thẳng mệt mỏi xảy ra, quân số của những đơn vị sức mạnh (công an, quân đội, bảo mật thông tin an ninh ..) còn nhiều hơn nữa dân số Duy Ngô Nhĩ bản địa tại khu vực đó.
Chỉ trong vòng mấy năm, những đơn vị đặc biệt (bảo mật thông tin an ninh- ND) Trung Quốc đã bắt giữ, sát hại hoặc buộc phải chạy ra nước ngoài những lãnh tụ ly khai và Hồi giáo hoạt động và sinh hoạt giải trí năng nổ nhất.
Theo xác định của những nhân vật đối lập Duy Ngô Nhĩ hoạt động và sinh hoạt giải trí ở ngoài biên giới Trung Quốc thì những đơn vị đặc biệt Trung Quốc đã thiết lập được một mạng lưới những tổ chức người Duy Ngô Nhĩ (bị Bắc Kinh khống chế) hoạt động và sinh hoạt giải trí bí mật hoạt động và sinh hoạt giải trí dưới sự chỉ huy của những đơn vị này để chia rẽ những người dân ly khai và tiến hành những hoạt động và sinh hoạt giải trí gây tổn hại cho những người dân Duy Ngô Nhĩ ly khai.
Từ năm 1999, tần suất và mức độ những hành vi chống Bắc Kinh của người Duy Ngô Nhĩ) giảm dần, đặc biệt là những hành vi phản kháng mang tính chất chất cực đoan. Đến thời điểm ở thời điểm cuối năm 2005, cơ quan ban ngành sở tại Trung Quốc hoan hỷ tuyên bố là trong suốt năm đó, trên lãnh thổ SUAR đã không còn một vụ khủng bố nào xảy ra.
Cuộc đấu kinh tế tài chính với chủ nghĩa ly khai
Sự tăng trưởng kinh tế tài chính ấn tượng của Trung Quốc, dù còn nhiều vấn đề, nhưng đã ảnh hưởng tích cực đến Tân Cương. Đến đầu thế kỷ XXI, SUAR không hề bị xếp vào hạng những khu vực kinh tế tài chính kém phát triển và nghèo đói nữa. Trong list 31 tỉnh và những khu tự trị của Trung Quốc thì tổ quốc của người Duy Ngô Nhĩ đứng thứ 12 về mức thu nhập trung bình đầu người.
Bắc Kinh tích cực tương hỗ sự tăng trưởng của SUAR – những khu vực kinh tế tài chính tự do và thương mại với những nước SNG (Cộng đồng những quốc gia độc lập) đã biến Urumchi và một số trong những thành phố khác của Tân Cương thành những trung tâm công nghiệp và thương mại phát triển.
Sự tăng trưởng kinh tế tài chính và cùng với nó là sự việc ngày càng tăng ảnh hưởng của Trung Quốc trên trường quốc tế là những tác nhân rất bất lợi về mặt chính trị đối với những người dân ly khai Duy Ngô Nhĩ. Vào trong năm 90 những tổ chức chính trị của người Duy Ngô Nhĩ hoàn toàn có thể hoạt động và sinh hoạt giải trí gần như thể công khai minh bạch và không biến thành không cho gì tại những nước Cộng hòa hậu Xô Viết ở Trung Á.
Sự hiện hữu hiệp hội người Duy Ngô Nhĩ đông đúc ở đây và công tác thao tác quản lý yếu kém của cơ quan ban ngành sở tại địa phương là vấn đề kiện thuận lợi để người Duy Ngô Nhĩ xây dựng những cơ sở vững chắc và thuận tiện ngay sát cạnh biên giới Trung Quốc. Các tổ chức bí mật Duy Ngô Nhĩ đã tổ chức được hàng loạt những vụ ám sát những quan chức và những người dân marketing thương mại (Trung Quốc) ngoài biên giới Trung Quốc.
Một dẫn chứng: năm 2000 tại thủ đô Kyrgyzstan họ đã ám sát một số trong những quan chức Trung Quốc và lãnh đạo một hiệp hội nhỏ người Duy Ngô Nhĩ hợp tác với cơ quan ban ngành sở tại Trung Quốc.
Cũng trong năm đó, tại Alma – Ata (thành phố lớn số 1 Kazakhstan), những người dân Duy Ngô Nhĩ từ Tân Cương với súng tiểu liên đã cướp thành công một số trong những ngân hàng nhà nước và thậm chí còn bắn nhau với công an và binh lính Kazakhstan. Năm 2002, tại Bishket (thủ đô Kyrgyzstan), những thành viên của tổ chức bí mật “ Tổ chức giải phóng Đông Turkestan “ đã bắn chết viên lãnh sự Trung Quốc tại đây.
Nhưng đến đầu thế kỷ thứ XXI, tình hình đã thay đổi một cách cơ bản- cơ quan ban ngành sở tại Kazakhstan, Tajikistan, Kyrgyzstan và Turmenistan không riêng gì có củng cố được lực lượng công an của tớ, mà ngày càng lún sâu vào vòng ảnh hưởng của Trung Quốc. Đối với vấn đề này (vấn đề người Duy Ngô Nhĩ) quyền lợi và tiềm năng của Trung Quốc với những nước nói trên trong cuộc đấu tranh với những tổ chức Hồi giáo bí mật là hoàn toàn tương đồng.
Và kết quả là, từ 10 năm trở lại đây, tại tất cả những nước cộng hòa nói trên đều đã ra mắt quá nhiều những phiên tòa – hoặc là xử kín, hoặc xử công khai minh bạch những tổ chức và thành viên người Duy Ngô Nhĩ. Vì thế cho tới nay, những nhân vật đối lập Tân Cương trên lãnh thổ những nước cộng hòa hậu Xô Viết phải rút vào hoạt động và sinh hoạt giải trí cực kỳ bí mật.
Ngõ cụt cho tất cả hai bên
Mặc dù cơ quan ban ngành sở tại Trung Quốc đã đạt được một số trong những kết quả nhất định (trong việc trấn áp người Duy Ngô Nhĩ ly khai), nhưng sự căng thẳng mệt mỏi sắc tộc vốn tồn tại khách quan giữa người Hán và người Duy Ngô Nhĩ không hề giảm sút. Chính sách di dân số người Hán và sự hờ hững giữa hai dân tộc bản địa thường xuyên châm ngòi cho những vụ bùng nổ sắc tộc tại Tân Cương.
Vụ việc được giới truyền thông nước ngoài nghe biết nhiều nhất là vụ xung đột quy mô lớn tại Urumchi năm 2009. Nguyên nhân xảy ra vụ nó lại bắt nguồn từ một nơi rất xa Tân Cương- Quảng Đông – một tỉnh giàu và công nghiệp phát triển ở phía nam Trung Quốc.
Nhà máy sản xuất đồ chơi trẻ em lớn số 1 thế giới “ Early Light International” tại thành phố Shaoguan của tỉnh này khởi đầu áp dụng chủ trương cấp hạn ngạch (nguyên văn-ND) cho một số trong những lượng hạn chế người Duy Ngô Nhĩ từ Tân Cương đến thao tác tại đây.
Đây là một phần trong khuôn khổ một chủ trương lớn của Bắc Kinh nhăm đưa 200.000 thanh niên Duy Ngô Nhĩ đến thao tác tại tại những tỉnh phát triển vùng duyên hải ( từ năm 2008). Tại nhà máy sản xuất nói trên, trong số 20.000 công nhân người Hán, xuất hiện thêm khoảng chừng 800 thanh niên Duy Ngô Nhĩ .
Ngay sau đó, hai bên đã có đụng độ . Do chủ trương trấn áp và kiểm duyệt thông tin chính thống của Chính quyền Trung Quốc trong những vụ việc tương tự nên sau này đã xuất hiện nhiều giả thuyết rất khác nhau , – tùy thuộc vào thiện cảm của nguồn đưa tin đối với dân tộc bản địa này hay dân tộc bản địa khác (Người Hán hay người Duy Ngô Nhĩ)- có nguồn nhận định rằng những thanh niên Duy Ngô Nhĩ hiếp dâm tập thể (những nữ công nhân người Hán) tại ký túc xá của nhà máy sản xuất, nguồn khác thì chỉ là quấy rối tình dục những nữ công nhân người Hán.
Nhưng theo chính người Duy Ngô Nhĩ thì họ đã không hề có một hành vi bạo lực nào – đơn giản là 2 cô người Hán sợ những điệu nhảy và tiếng hát to của những thanh niên Duy Ngô Nhĩ .
Dù do nguyên nhân gì thì một cuộc ẩu đả tập thể giữ hai nhóm sắc tộc đã xảy ra, và để chấm hết xung đột cơ quan ban ngành sở tại phải lôi kéo đến 400 công an. Mức độ bạo liệt của những bên “tham chiến” đến nỗi , cả hai bên tham gia ẩu đả truy sát đối phương trong cả những lúc những người dân này đã nằm trên xe cấp cứu. Theo số liệu chính thức của Trung Quốc: có 2 thanh niên Duy Ngô Nhĩ thiệt mạng và hàng trăm người bị thương.
Các thông tin, ảnh và đoạn clip quay cảnh vụ ấu đả tập thể này thêm vào đó nhiều chủng loại tin đồn rất khác nhau ngay lập tức được phổ biến trên mạng Internet và những social Trung Quốc.
Chỉ mấy ngày sau, tại Tân Cương khởi đầu có những cuộc biểu tình của những người dân Duy Ngô Nhĩ đang trong tâm trạng cực kỳ phẫn nộ. Ngày 5/7/2009, tại thủ phủ Urumchi của SUAR đã ra mắt vụ đụng độ đầu tiên của người Duy Ngô Nhĩ với công an và những người dân Hán tại đây.
Phần lớn những người dân tham gia ẩu đả từ cả hai phía là những sinh viên Trường Đại học sư phạm Kashgara. Theo số liệu cũng của giới truyền thông chính thống Trung Quốc thì đã có tới 197 người chết (khoảng chừng 50 người Duy Ngô Nhĩ, số còn sót lại là người Hán ) và gần 2.000 người bị thương.
Ảnh của kênh truyền hình CCTV trong thời gian xảy ra bạo loạn ở Urumchi – cô nàng xuất hiện trong hình là người Hán – Nguồn: CCTV/AP
Cảnh sát Trung Quốc hành vi không khoan nhượng – tại SUAR, những mạng Internet , điện thoại di động và cố định và thắt chặt đều bị căt, cơ quan ban ngành sở tại cũng đóng cửa tạm thời phần lớn những nhà thời thánh Hồi Giáo và, theo thông tin Một trong những người dân Duy Ngô Nhĩ với nhau, đã có vài chục nhân vật hoạt động và sinh hoạt giải trí tích cực (người Duy Ngô Nhĩ ) đã bị bí mật sát hại.
Hơn 1.000 những kẻ gây rối và đập phá bị bắt, 4 tháng sau đó 10 người đầu tiên trong số họ đã bị xử bắn. Còn tiếp sau đó, những vụ xử án và xử bắn những người dân liên quan đến cuộc xung đột trên vẫn được tiến hành tại Urumchi .
Một điều đáng để ý là cơ quan ban ngành sở tại Trung Quốc không riêng gì có hành hình người Duy Ngô Nhĩ mà còn cả những người dân Hán tham gia những vụ lộn xộn này. Một người Hán trong những kẻ khơi ngòi cho cuộc xung đột tại ký túc xá của nhà máy sản xuất sản xuất đồ chơi ở Shaoguang – hành vi châm ngòi cho những vụ đập phá và bạo loạn ở Urumchi đã bị xử bắn công khai minh bạch trước đám đông, một người Hán khác ở Urumchi cũng trở nên phán quyết tử hình.
Tuy vậy, những đơn vị đặc biệt Trung Quốc vẫn công khai minh bạch kết luận: những kẻ đầu têu đa phần trong những vụ xung đột là những nhân vật ly khai Duy Ngô Nhĩ hoạt động và sinh hoạt giải trí bí mật.
Chủ nghĩa ly khai không còn đồng minh
Còn một yếu tố rất quan trọng nữa nên phải biết để hiểu thêm tình hình và toàn cảnh ở Tân Cương. Những người đối lập Duy Ngô Nhĩ đã hoàn toàn mất sự ủng hộ của những đồng minh quan trọng và những nhà tài trợ bên phía ngoài biên giới Trung Quốc.
Về tình hình ở những nước cộng hòa Trung Á tất cả chúng ta đã đề cập tới ở trên, trong khuôn khổ Tổ chức hợp tác Thượng Hải, những nước thành viên (gồm Trung Quốc, Nga, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan và Uzbekistan) đã đạt được một nhận thức chung trong những vấn đề chống lại chủ nghĩa Hồi giáo và chủ nghĩa khủng bố. Ngay nước Nga cũng đang phải đối mặt với những vấn đề tương tự ở Bắc Kapkaz.
Một tố còn quan trọng hơn thế nữa – người Duy Ngô Nhĩ đã và đang mất sự ủng hộ từ bên phía ngoài (ở góc nhìn nhà nước). Pakistan và Trung Quốc từ lâu đã “chơi thân” với nhau để chống lại Ấn Độ, Trung Quốc dành riêng cho đồng minh Pakistan của tớ sự tương hỗ rất đáng kể cả về kỹ thuật, quân sự và kinh tế tài chính.
Quân đội A rập Xeut được trang bị những tên lửa đạn đạo Trung Quốc và tại Vương Quốc Hồi giáo này thường xuyên có 150.000 công dân Trung Quốc sinh sống và thao tác, Bắc Kinh là một những người dân tiêu dùng tiêu thụ dầu mỏ A rập Xeut đa phần, chỉ kém Mỹ và Nhật Bản một chút ít.
Bom nguyên tử Pakistan được sản xuất bằng tiền của A rập Xeut và với sự trợ giúp của những Chuyên Viên Trung Quốc. Dễ hiểu là trong những điều kiện như vậy thì những nhà tài trợ đa phần cho tất cả những người dân Hồi giáo trên toàn thế giới từ A rập Xeut sẽ không thích làm tổn hại quan hệ với Trung Quốc bằng việc giúp sức những người dân Duy Ngô Nhĩ.
Còn Mỹ, dù có quan hệ rất phức tạp với Trung Quốc – nhưng cũng chưa muốn biến sự đối đầu đối đầu chính trị- kinh tế tài chính đang hình thành ( giữa hai nước) thành một cuộc đối đầu công khai minh bạch.
Hơn nữa, Tính từ lúc năm 2001 (xảy ra sự kiện khủng bố 11/9- ND) Mỹ buộc phải giữ khoảng chừng cách tối đa với bất kỳ một tổ chức Hồi giáo cực đoan nào – chính vì vậy mà Washington đã xếp những nhân vật ly khai Hồi giáo hoạt động và sinh hoạt giải trí năng nổ và cực đoan hơn hết thuộc tổ chức “Phong trào Hồi giáo Đông Turkestan” vào list những phần tử khủng bố.
Mỹ và Liên minh Châu Âu chỉ dừng ở mức giúp sức một cách nhã nhặn “Đại hội đồng Duy Ngô Nhĩ toàn thế giới” – một tổ chức thế tục chuyên tiến hành những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt bảo vệ nhân quyền và tuyên truyền bên phía ngoài biên giới Trung Quốc.
Thổ Nhĩ Kỳ, với những tham vọng Pantiurizm của tớ (đã nói tới ở bài trước – một hệ tư tưởng với nội dung là tất cả những dân tộc bản địa thuộc nhánh người Turk nên phải thống nhất lại thành một Quốc gia Hồi giáo dưới sự lãnh đạo của Thổ Nhĩ Kỳ- xin dẫn một số trong những ví dụ về những Quốc gia người Turk lúc bấy giờ: Thổ Nhĩ Kỹ, Azerbaidzan ( hơn 90% dân số), Kazakstan (73%), Kyrzykistan (hơn 85%), Turmenistan ( gần 85%), Uzbekistan.
Người Duy Ngô Nhĩ thuộc nhóm ngôn từ và văn hóa này. Tổng số người Turk trên thế giới khoảng chừng 150 triệu người –ND ) cũng không thật vội vàng trong việc giúp sức những người dân Duy Ngô Nhĩ hoạt động và sinh hoạt giải trí bí mật tuy nhiên tại nước này còn có một cộng đồng người Duy Ngô Nhĩ tương đối lớn sinh sống.
Những người Hồi giáo Afganistan láng giềng với Tân Cương lại quá nghèo và đang bận rộn với những vấn đề của chính mình. Hơn nữa, những đơn vị đặc biệt Trung Quốc có một vị thế và ảnh hưởng rất mạnh tại Afganistan từ thời kỳ nước này ( Trung Quốc ) đáp ứng ồ ạt vũ khí cho những lực lượng thánh chiến chống Liên Xô.
Và kết quả là – trong cả trong phong trào “Quốc tế Hồi giáo” thì người Duy Ngô Nhĩ vẫn là những người dân “ ngoài lề” nhất và ít được quan tâm nhất .
Những người ly khai Duy Ngô Nhĩ đã không gặp may và là nạn nhân của những tính toán địa- chính trị trong những thế kỷ XIX , XX và toàn cảnh lúc bấy giờ cũng tương tự như vậy. Tuy vậy, hoàn toàn có thể xác định chắc như đinh một điều là “vấn đề Duy Ngô Nhĩ ” sẽ rất khó hoàn toàn có thể được xử lý và xử lý bằng một phương pháp nào đấy trong tương lai gần.
Mấy thông tin tương hỗ update ngoài phần dịch:
1. Như báo chí đã đưa tin , ngày 24/8 Trung Quốc lại xử tử hình 8 người Duy Ngô Nhĩ bị buộc tội khủng bố. Nếu bạn đọc xem bản tin trưa của đài Truyền hình Việt Nam thì rất dễ phân biệt những người dân Duy Ngô Nhĩ (tù nhân bị xích) và người Hán (công an và những người dân khác).
2. Trong một nghiên cứu và phân tích khác của học giả Boris Mainaev (Saarbrucken – Cộng hòa Liên Bang Đức) với tiêu đề “Người Duy Ngô Nhĩ- quả bom sắc tộc cài dưới chân Vạn Lý trưởng thành”, tác giả – một người dân có nhiều quan hệ với những tổ chức đối lập Duy Ngô Nhĩ đã dẫn ra những số liệu của Ittipak – Chủ tịch Cộng đồng người Duy Ngô Nhĩ ở Kyrgyzstan như sau :
– Theo kế hoạch của Bắc Kinh, trong trong năm tới Trung Quốc sẽ đưa 10 triệu người Hán đến khu vực lòng chảo Tarim (Tân Cương). Còn đến thời điểm cuối thế kỷ này, số lượng trên sẽ là 100 triệu người.
– Còn nhiều số liệu về những người dân Duy Ngô Nhĩ bị thiệt mạng từ năm 1933 đến nay. Do không được kiểm chúng nên người dịch không dẫn ra ở đây. Các số lượng mà người Duy Ngô Nhĩ đưa ra rất kinh khủng.
– Cũng theo Boris Mainaev thì lúc bấy giờ có 4 tổ chức (đối lập) của Người Duy Ngô Nhĩ đang hoạt động và sinh hoạt giải trí mạnh, đó là: “ Đảng giải phóng nước Duy Ngô Nhĩ”; “ Mặt trận cách mạng dân tộc bản địa thống nhất Đông Turkestan”, “ Liên minh thanh niên dân chủ Đông Turkestan” và “Đảng phục hưng Hồi giáo”.
Nguồn bài đăng
Tải thêm tài liệu liên quan đến nội dung bài viết Duy ngô nhĩ là gì Hỏi Đáp Là gì Uyghur là gì
Post a Comment