Mẹo Chênh lệch vĩnh viễn sẽ phát sinh thuế TNDN hoãn lại
Mẹo về Chênh lệch vĩnh viễn sẽ phát sinh thuế TNDN hoãn lại 2022
Khoa Minh Hoàng đang tìm kiếm từ khóa Chênh lệch vĩnh viễn sẽ phát sinh thuế TNDN hoãn lại được Cập Nhật vào lúc : 2022-11-06 11:36:02 . Với phương châm chia sẻ Thủ Thuật về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết Mới Nhất. Nếu sau khi tham khảo Post vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha.Bài 9 của Series hướng dẫn học Lý thuyết Môn Kế toán: Chủ đề: “Thuế thu nhập hoãn lại là gì?”
Nội dung chính Show- Phần 1. Thuế thu nhập hoãn lại là gì?Phần 2. Lý do phát sinh thuế thu nhập hoãn lại?1. Xem xét trên góc nhìn Báo cáo kết quả HĐKD2. Xem xét trên góc nhìn BCĐKTPhần 3. Cách xác định thuế thu nhập hoãn lại trong 1 số tình huống thường gặp1. Phân biệt Chênh lệch tạm thời chịu thuế (Thuế Thu nhập hoãn lại phải trả) & Chênh lệch tạm thời được khấu trừ (Tài sản Thuế Thu nhập hoãn lại)2. Ví dụ về tình huống xác định Thuế thu nhập hoãn lạiVideo liên quan
Đây không phải là một trong chủ đề thường xuyên xuất hiện trong đề thi CPA – Môn kế toán. Tuy nhiên, từ đề thi CPA 2022 cũng khởi đầu đề cập đến thuế thu nhập hoãn lại. Và chủ đề này còn có độ khó cao so với thực trạng chung. Chính vì vậy nên mình vẫn xác định thuế thu nhập hoãn lại là một trong chủ đề quan trọng của môn Kế toán.
Có thể bạn quan tâm:Phân tích nội dung ôn tập Lý thuyết Đề thi CPA – Môn kế toán
Với chủ đề này, tất cả chúng ta hãy đi làm rõ 3 nội dung:
- Thuế thu nhập hoãn lại là gì?Lý do phát sinh thuế thu nhập hoãn lại?Cách xác định thuế thu nhập hoãn lại trong 1 số tình huống cơ bản
Phần 1. Thuế thu nhập hoãn lại là gì?
Thuế thu nhập hoãn lại = “Thuế thu nhập doanh nghiệp” + “hoãn lại”
Hiểu đơn giản: Thuế thu nhập hoãn lại là Thuế thu nhập doanh nghiệp sẽ phát sinh nhưng bị hoãn lại đến những kỳ kế toán sau.
Còn theo quy định thì: Thuế thu nhập hoãn lại là thuế thu nhập doanh nghiệp sẽ phải nộp hoặc được hoàn trả trong tương lai.
Vậy tại sao lại phát sinh thuế thu nhập hoãn lại?
Phần 2. Lý do phát sinh thuế thu nhập hoãn lại?
Nói ngắn gọn thì là vì:
Có sự khác lạ trong cơ sở ghi nhận, nguyên tắc ghi nhận những những khoản mục trên BCTC giữa thuế và kế toán. Tuy nhiên BCTC sẽ cần thể hiện cả trách nhiệm và trách nhiệm thuế theo kế toán & theo thuế. Do vậy, chỉ tiêu thuế thu nhập hoãn lại đó đó là công cụ để cân đối giữa trách nhiệm và trách nhiệm thuế theo thuế và trách nhiệm và trách nhiệm thuế theo kế toán.
Còn theo quy định thì là vì:
Khi doanh nghiệp thu hồi giá trị tài sản hay thanh toán nợ phải trả thường sẽ làm cho số thuế thu nhập doanh nghiệp phải trả trong tương lai to hơn hoặc nhỏ hơn so với số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp trong năm hiện hành. Mặc dù khoản thu hồi hoặc thanh toán này sẽ không còn ảnh hưởng đến tổng số thuế thu nhập doanh nghiệp. Và doanh nghiệp phải ghi nhận khoản thuế thu nhập hoãn lại ngoại trừ một số trong những trường hợp nhất định.
1. Xem xét trên góc nhìn Báo cáo kết quả HĐKD
Theo kế toán: CIT = Lợi nhuận kế toán trước thuế * %CIT
Theo thuế: CIT = (Lợi nhuận chịu thuế – Các khoản lỗ kết chuyển) * %CIT
Mà lợi nhuận kế toán trước thuế sẽ có chênh lệch với lợi nhuận thuế:
Lợi nhuận chịu thuế = Lợi nhuận kế toán +/ Các khoản chênh lệch cần điều chỉnh.
Ví dụ:
Có khoản lệch giá phải ghi nhận theo quy định kế toán nhưng lại không phải ghi nhận theo quy định thuế. Hay có những khoản ngân sách phải phân bổ dần vào ngân sách từng kỳ theo quy định kế toán. Nhưng lại phải ghi nhận toàn bộ vào ngân sách tại thời điểm phát sinh theo quy định về thuế.
Do vậy: Chi phí thuế TNDN tính theo nguyên tắc kế toán sẽ khác với tính theo nguyên tắc thuế. Và BCTC của doanh nghiệp cần phản ánh được cả hai thông tin này.
Chi phí/Thu nhập thuế thu nhập doanh nghiệp theo kế toán (TK821) = Chi phí/Thu nhập thuế thu nhập hiện hành theo thuế (TK8211) + Chi phí/Thu nhập thuế thu nhập hoãn lại (TK8212)
2. Xem xét trên góc nhìn BCĐKT
Do có sự rất khác nhau về nguyên tắc/cơ sở ghi nhận 1 số khoản mục giữa thuế và kế toán. Do vậy, giá trị của một khoản mục khi xác định theo kế toán và thuế cũng tiếp tục có sự rất khác nhau.
- Giá trị của khoản mục xác định theo quy định của thuế gọi là cơ sở tính thuế (“Tax base”)Giá trị của khoản mục tính theo nguyên tắc kế toán gọi là cơ sở kế toán (“Accounting base”)
Thuế thu nhập hoãn lại cần ghi nhận = (Cơ sở tính thuế – Cơ sở kế toán) * % CIT
Chênh lệch giữa cơ sở tính thuế & cơ sở kế toán hoàn toàn có thể phân thành 3 nhóm:
- Chênh lệch vĩnh viễn: là chênh lệch phát sinh khi những khoản thu nhập hoặc ngân sách được ghi nhận cho mục tiêu kế toán nhưng không được tính vào thu nhập, ngân sách khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp. Ví dụ: Thu nhập được miễn thuế hay Chi phí không được khấu trừ.Chênh lệch tạm thời phải chịu thuế thu nhập doanh nghiệp: Là những khoản chênh lệch làm phát sinh thu nhập chịu thuế khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp trong tương lai. Hay nói cách khác là làm tăng trách nhiệm và trách nhiệm thuế trong tương lai. Các khoản chênh lệch tạm thời phải chịu thuế sẽ làm phát sinh Thuế thu nhập hoãn lại phải trả. Chênh lệch tạm thời được khấu trừ: Là những khoản chênh lệch làm phát sinh những khoản được khấu trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp trong tương lai. Hay nói cách khác là làm giảm trách nhiệm và trách nhiệm thuế trong tương lai. Các khoản chênh lệch tạm thời được khấu trừ sẽ làm phát sinh Tài sản thuế thu nhập hoãn lại.
Chênh lệch tạm thời giữa cơ sở kế toán và cơ sở thuế trong việc ghi nhận những khoản mục tài sản/nợ phải trả sẽ làm phát sinh Thuế thu nhập hoãn lại. Và việc xác định số chênh lệch tạm thời hay thuế thu nhập hoãn lại cần ghi nhận thường niên được thực hiện tương tự như khi công ty lập những khoản dự trữ hay trích trước ngân sách ý.
- Cứ thời điểm ở thời điểm cuối năm thì xem xét chênh lệch tạm thời là bao nhiêu.Tính ra giá trị thuế thu nhập hoãn lại cần trình bày trên báo cáo thời điểm cuối kỳ.Và trừ đi số dư đầu kỳ để tính ra số cần hạch toán vào trong kỳ.
Lưu ý: (1) Tài sản thuế thu nhập hoãn lại không riêng gì có phát sinh từ chênh lệch tạm thời được khấu trừ. Nó còn phát sinh từ:
- Giá trị được khấu trừ chuyển sang trong năm sau của những khoản lỗ tính thuế chưa sử dụng;Giá trị được khấu trừ chuyển sang trong năm sau của những khoản ưu đãi thuế chưa sử dụng.
(2) Thuế thu nhập hoãn lại cần phải xác định theo thuế suất dự trù sẽ áp dụng cho năm tài sản được thu hồi hay nợ phải trả được thanh toán, nhờ vào những mức thuế suất (và những luật thuế) có hiệu lực hiện hành tại ngày kết thúc niên độ kế toán.
Phần 3. Cách xác định thuế thu nhập hoãn lại trong 1 số tình huống thường gặp
1. Phân biệt Chênh lệch tạm thời chịu thuế (Thuế Thu nhập hoãn lại phải trả) & Chênh lệch tạm thời được khấu trừ (Tài sản Thuế Thu nhập hoãn lại)
Nhiều bạn hay nhầm lẫn hoặc bồn chồn không biết chênh lệch mình đang tính là chênh lệch tạm thời chịu thuế hay chênh lệch tạm thời được khấu trừ. Do vậy, không xác định được cần ghi nhận Tài sản Thuế thu nhập hoãn lại (TK 243) hay Thuế Thu nhập hoãn lại phải trả (TK 347).
Theo kinh nghiệm tay nghề của tớ thì có 2 cách làm:
Cách 1. Tiếp cận theo Báo cáo KQHĐKD (PL)
Nguyên tắc xác định là Tài sản/Nợ phải trả Thuế Thu nhập hoãn lại được địa thế căn cứ xem đó là Chênh lệch tạm thời được khấu trừ hay phải chịu thuế. Mà 2 cái này thì địa thế căn cứ vào so sánh “Lợi nhuận kế toán & Lợi nhuận thuế” hoặc “Chi phí thuế tính theo kế toán & Chi phí thuế tính theo thuế” của năm hiện tại hoặc tương lai.
Cách đơn giản nhất là tất cả chúng ta xác định theo cách hạch toán vào tài khoản ý. Vì bản chất của tài khoản Thuế Thu nhập hoãn lại là để cân đối giữa thuế (theo thuế) và thuế (theo kế toán).
Chi phí thuế tính theo kế toán (TK821) = Chi phí thuế tính theo thuế (TK8211) +/- Chi phí thuế Thu nhập hoãn lại (TK8212)
Do vậy khi xác định khoản mục gì thì cũng phải xem khoản mục đó làm ảnh hưởng đến ngân sách thuế theo thuế & kế toán như nào. Cụ thể:
- Khi Chi phí thuế tính theo thuế (TK8211) < Chi phí thuế tính theo kế toán của (TK821): Ghi nhận tăng ngân sách thuế & Thuế Thu nhập hoãn lại phải trả để cân đối. Bút toán: Nợ TK 8212 / Có TK 347.Khi Chi phí thuế tính theo thuế của năm hiện tại (TK8211) > Chi phí thuế tính theo kế toán của năm hiện tại (TK821): Ghi nhận giảm ngân sách thuế & Tài sản Thuế Thu nhập hoãn lại để cân đối. Bút toán: Nợ TK 243 / Có TK 8212.
Cách 2. Tiếp cận theo BCĐKT (BS)
Khoản mục Tài sảnKhoản mục Nợ phải trảKhi Cơ sở kế toán (Accounting Base) < Cơ sở thuế (Tax Base): Phát sinh Tài sản Thuế TNHL (Deferred Tax Asset)Khi Cơ sở kế toán (Accounting Base) > Cơ sở thuế (Tax Base): Phát sinh Tài sản Thuế TNHL (Deferred Tax Asset)Khi Cơ sở kế toán (Accounting Base) > Cơ sở thuế (Tax Base): Phát sinh Thuế TNHL Phải trả (Deferred Tax Liability)Khi Cơ sở kế toán (Accounting Base) < Cơ sở thuế (Tax Base): Phát sinh Thuế TNHL Phải trả (Deferred Tax Liability)Các bạn xem những ví dụ dưới đây để xem mình vận dụng 2 cách này như nào nhé.
2. Ví dụ về tình huống xác định Thuế thu nhập hoãn lại
(1) Một khoản phải thu người tiêu dùng có mức giá trị ghi sổ là 200 triệu. Doanh thu 200 triệu tương ứng đã được tính vào thu nhập chịu thuế TNDN năm hiện tại. Như vậy, khoản phải thu này còn có Cơ sở tính thuế = Cơ sở kế toán = 200 triệu. Không phát sinh chênh lệch tạm thời và thuế thu nhập hoãn lại.
(2) Công ty ghi nhận 1 khoản cổ tức phải thu từ công ty con là 150 triệu. Theo quy định thì Khoản cổ tức này sẽ không phải chịu thuế thu nhập doanh nghiệp. Như vậy, khoản cổ tức phải thu này còn có cơ sở kế toán là 150 triệu & cơ sở tính thuế là 0. Chênh lệch là 150 triệu. Tuy nhiên vì thu nhập này sẽ không chịu thuế nên đây là chênh lệch vĩnh viễn. Do đó không phát sinh thuế thu nhập hoãn lại.
(3) Một TSCĐ có nguyên giá là 200 triệu. Được công ty khấu hao trong 5 năm. Tài sản có khấu hao luỹ kế là 40 triệu, giá trị còn sót lại (cơ sở kế toán) là 160 triệu. Theo quy định về thuế, tài sản này cần trích khấu hao trong 10 năm. Tài sản sẽ có mức giá trị còn sót lại (cơ sở tính thuế) là: 180 triệu.
Cách 1: Trong năm hiện tại: Chi phí khấu hao theo kế toán (40tr) > Chi phí khấu hao theo thuế (20tr) => Lợi nhuận kế toán < Thu nhập chịu thuế => Chi phí thuế theo kế toán (TK821) < Chi phí thuế theo thuế (TK8211) => Cần điều chỉnh giảm ngân sách thuế & ghi nhận Tài sản thuế TNHL tương ứng. Bút toán: Nợ TK 243 / Có TK 8212
Cách 2: Khoản mục tài sản có Cơ sở kế toán (160 tr) < Cơ sở tính thuế (180tr) => Trong tương lai, khi tài sản được thu hồi (khấu hao hết): Chi phí theo kế toán < Chi phí theo thuế => Lợi nhuận theo kế toán > Thu nhập chịu thuế => Chi phí thuế theo kế toán > Chi phí thuế theo thuế => Thời điểm hiện tại, tất cả chúng ta cần ghi giảm “dự trữ trách nhiệm và trách nhiệm thuế” => Đây là chênh lệch tạm thời được khấu trừ => Ghi nhận Tài sản thuế TNHL.
(4) 1 loại hàng hoá có mức giá gốc là 100 triệu. Không có sự rất khác nhau trong quy định kế toán & quy định thuế trong việc ghi nhận loại hàng hoá này. Do đó cơ sở tính thuế của tài sản này đúng bằng cơ sở kế toán của nó là 100 triệu.
(5) Một khoản cho vay vốn có mức giá trị ghi sổ là 100 triệu. Không có sự rất khác nhau trong quy định kế toán & quy định thuế trong việc ghi nhận khoản cho vay vốn này. Do đó cơ sở tính thuế của tài sản này đúng bằng giá trị ghi sổ của nó là 100 triệu.
(6) Khoản “ngân sách phải trả” về ngân sách trích trước lương nghỉ phép với giá trị ghi sổ là 300 triệu. Công ty đã loại khoản ngân sách này ra khi kê khai CIT do chưa thực chi tại thời điểm quyết toán.
Cách 1: Trong năm hiện tại: Chi phí lương theo kế toán (300tr) > Chi phí lương theo thuế (0) => Lợi nhuận kế toán < Thu nhập chịu thuế => Chi phí thuế theo kế toán (TK821) < Chi phí thuế theo thuế (TK8211) => Cần điều chỉnh giảm ngân sách thuế & ghi nhận Tài sản thuế TNHL tương ứng. Bút toán: Nợ TK 243 / Có TK 8212
Cách 2: Khoản mục phải trả có Cơ sở kế toán là 300 triệu > Cơ sở tính thuế là 0. Trong tương lai, khi khoản mục phải trả được thu hồi (thanh toán hết): Chi phí theo kế toán < Chi phí theo thuế => Lợi nhuận theo kế toán > Thu nhập chịu thuế => Chi phí thuế theo kế toán > Chi phí thuế theo thuế => Thời điểm hiện tại, tất cả chúng ta cần ghi giảm “dự trữ trách nhiệm và trách nhiệm thuế” => Đây là chênh lệch tạm thời được khấu trừ => Ghi nhận Tài sản thuế TNHL.
(7) Công ty có khoản “Tiền phạt vi phạm quy định về thuế” phải trả với giá trị ghi sổ là 100 triệu. Tiền phạt không được khấu trừ cho mục tiêu tính thuế thu nhập. Cơ sở tính thuế thu nhập của khoản tiền phạt phải trả này là 0. Phát sinh chênh lệch là 100 triệu. Tuy nhiên vì ngân sách này sẽ không được khấu trừ theo thuế nên đây là chênh lệch vĩnh viễn. Hay không phát sinh thuế thu nhập hoãn lại.
(8) Doanh nghiệp có khoản lệch giá nhận trước về tiền cho thuê văn phòng là 10 tỷ trong 5 năm. Năm đầu tiên, khoản lệch giá nhận trước này được ghi nhận vào BCKQHĐKD là 2 tỷ/năm. Nhưng doanh nghiệp thực hiện nộp thuế thu nhập doanh nghiệp cho toàn bộ 10 tỷ ngay trong năm thu được tiền.
Cách 1: Trong năm hiện tại: Lợi nhuận kế toán (2 tỷ) < Thu nhập chịu thuế (10 tỷ) => Chi phí thuế theo kế toán (TK821) < Chi phí thuế theo thuế (TK8211) => Cần điều chỉnh giảm ngân sách thuế & ghi nhận Tài sản thuế TNHL tương ứng. Bút toán: Nợ TK 243 / Có TK 8212
Cách 2. Khoản mục phải trả (TK3387) có Cơ sở kế toán (8 tỷ) > Cơ sở tính thuế (0). Trong tương lai, khi khoản mục phải trả được thu hồi (dịch vụ được thực hiện): Lợi nhuận theo kế toán > Thu nhập chịu thuế => Chi phí thuế theo kế toán > Chi phí thuế theo thuế => Thời điểm hiện tại, tất cả chúng ta cần ghi giảm “dự trữ trách nhiệm và trách nhiệm thuế” => Đây là chênh lệch tạm thời được khấu trừ => Ghi nhận Tài sản thuế TNHL.
(9) Một TSCĐ có nguyên giá là 200 triệu. Được công ty khấu hao trong 10 năm. Tài sản có khấu hao luỹ kế là 20 triệu, giá trị còn sót lại là 180 triệu. Theo quy định về thuế, tài sản này cần trích khấu hao trong 5 năm. Tài sản sẽ có mức giá trị còn sót lại theo thuế là: 160 triệu. Chênh lệch tạm thời phát sinh là: 180 triệu – 160 triệu = 20 triệu. Như vậy, trong năm hiện tại: Thu nhập chịu thuế < Lợi nhuận kế toán trước thuế. Do tổng trách nhiệm và trách nhiệm thuế là không đổi nên trong tương lai: Thu nhập chịu thuế > Lợi nhuận kế toán trước thuế (Nghĩa vụ thuế tăng). Như vậy, đây là chênh lệch tạm thời phải chịu thuế. Và làm phát sinh Thuế TNDN hoãn lại phải trả.
Cách 1: Trong năm hiện tại: Chi phí khấu hao theo kế toán (20tr) < Chi phí khấu hao theo thuế (40tr) => Lợi nhuận kế toán > Thu nhập chịu thuế => Chi phí thuế theo kế toán (TK821) > Chi phí thuế theo thuế (TK8211) => Cần điều chỉnh tăng ngân sách thuế & ghi nhận Thuế TNHL phải trả tương ứng. Bút toán: Nợ TK 8212 / Có TK 347
Cách 2: Khoản mục tài sản có Cơ sở kế toán (180 tr) > Cơ sở tính thuế (160tr). Trong tương lai, khi tài sản được thu hồi (khấu hao hết): Chi phí theo kế toán > Chi phí theo thuế. Nghĩa là: Lợi nhuận theo kế toán < Thu nhập chịu thuế => Chi phí thuế theo kế toán < Chi phí thuế theo thuế. Do vậy ở hiện tại: cần ghi “tăng dự trữ trách nhiệm và trách nhiệm thuế”. Như vậy, đây là chênh lệch tạm thời phải chịu thuế => Ghi nhận Thuế TNHL phải trả.
OK. Vậy là tạm ổn. Hy vọng những bạn đã hoàn toàn có thể trả lời thắc mắc Thuế thu nhập hoãn lại là gì. Các bạn hoàn toàn có thể tham khảo thêm chuẩn mực liên quan nếu còn chưa rõ nhé.
Tải thêm tài liệu liên quan đến nội dung bài viết Chênh lệch vĩnh viễn sẽ phát sinh thuế TNDN hoãn lại
Post a Comment