Mẹo Vận dụng trong xây dựng nhà nước xhcn ở việt nam hiện nay.
Thủ Thuật Hướng dẫn Vận dụng trong xây dựng nhà nước xhcn ở việt nam lúc bấy giờ. Chi Tiết
Lê Nguyễn Hà Linh đang tìm kiếm từ khóa Vận dụng trong xây dựng nhà nước xhcn ở việt nam lúc bấy giờ. được Update vào lúc : 2022-09-15 15:32:04 . Với phương châm chia sẻ Mẹo Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết Mới Nhất. Nếu sau khi tham khảo nội dung bài viết vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Mình lý giải và hướng dẫn lại nha.
Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
Ngày phát hành: 05/01/2022 Lượt xem 32269
Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh công bố Hiến pháp năm 1959_Ảnh: TTXVN
1.Khái quát quan điểm, chủ trương về Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa Việt Nam đến trước Đại hội XIII của Đảng
Công cuộc đổi mới của Việt Nam không riêng gì có đem lại những thành tựu to lớn trong phát triển kinh tế tài chính - xã hội, giữ vững ổn định chính trị, hội nhập quốc tế sâu rộng, mà quan trọng hơn là đưa ra những đổi mới trong tư duy lý luận, làm thay đổi nhận thức về con phố phát triển của đất nước, là tiền đề để Đảng ta đưa ra những chủ trương, quan điểm phát triển lớn trên những nghành. Trong những vấn đề đó, có việc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Quan điểm về xây dựng Nhà nước pháp quyền ở Việt Nam, tuy không chính thức được đặt ra ngay từ buổi đầu thành lập Nhà nước công nông đầu tiên, nhưng tư tưởng pháp quyền, Nhà nước của dân, do dân và vì dân được đề cập khá sớm. Từ điều kiện thực tế của đất nước, thừa kế những tinh hoa, giá trị tiến bộ của quả đât, đường lối đổi mới của Đảng đã định hình rõ những quan điểm lớn, sâu sắc và toàn diện về xây dựng nền kinh tế tài chính sản phẩm & hàng hóa nhiều thành phần, vận hành theo cơ chế thị trường, có sự quản lý của Nhà nước, theo định hướng xã hội chủ nghĩa, sau này là nền kinh tế tài chính thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Đồng thời, là xây dựng Nhà nước của dân, do dân và vì dân, đề cao vai trò của luật pháp. Điều này cũng đó đó là việc thừa kế tư tưởng của Hồ Chủ tịch về một Nhà nước kiểu mới ” Trăm điều phải có thần linh pháp quyền”, cơ sở để xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa sau này. Đây là bước tiến về nhận thức lý luận, thể hiện giá trị chung của quả đât và đặc điểm riêng của chính thể CHXHCN Việt Nam, được thực hiện trong đời sống kinh tế tài chính, xã hội và chính trị của đất nước.
Trước Cương lĩnh 1991, trong những văn kiện của Đảng mới xác định chuyển từ Nhà nước chuyên chính vô sản sang Nhà nước có tính pháp quyền. Tuy nhiên, vào thời kỳ đó, nhận thức về tính pháp quyền của Nhà nước mới chỉ là bước đầu, còn hiểu Nhà nước pháp quyền là một kiểu hay hình thức Nhà nước hiện thực với một cỗ máy nhà nước rõ ràng, trên một số trong những đặc điểm: ”Xây dựng Nhà nước xã hội chủ nghĩa, Nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, lấy liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và tầng lớp trí thức làm nền tảng, do Đảng cộng sản lãnh đạo. Thực hiện đầy đủ quyền dân chủ của nhân dân, giữ nghiêm kỷ cương xã hội, chuyên chính với mọi hành vi xâm phạm quyền lợi của Tổ quốc và nhân dân”[1]. Rõ ràng rằng, những quan điểm trên mới đặt ra những định hướng ban đầu, chuyển từ Nhà nước chuyên chính vô sản sang xây dựng một Nhà nước kiểu mới, bước đầu với những giá trị cơ bản của Nhà nước pháp quyền là phương thức tổ chức quyền lực nhà nước gắn sát, đặt trong tương quan với pháp luật, sự thượng tôn pháp luật với một tập hợp những yếu tố, nguyên tắc. Nhà nước pháp quyền là hiện tượng kỳ lạ có tính phổ quát. Tuy nhiên, không còn quy mô Nhà nước pháp quyền chung cho mọi quốc gia. Tất cả những Nhà nước được xây dựng, tổ chức theo hướng Nhà nước pháp quyền hoặc được gọi là Nhà nước pháp quyền ở đâu trên thế giới cũng đều có những nét riêng, không hoàn toàn giống nhau.
Quá trình phát triển nhận thức từ sau Cương lĩnh năm 1991 đến trước Cương lĩnh năm 2011, Hiến pháp năm 1992, Điều 12 ghi rõ:” Nhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật, không ngừng nghỉ tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa. Các cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế tài chính, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang nhân dân và mọi công dân phải nghiêm chỉnh chấp hành Hiến pháp và pháp luật”. Trong văn kiện Hội nghị giữa nhiệm kỳ, khóa VII (năm 1994), Đảng ta chính thức đề cập việc xây dựng “ Nhà nước pháp quyền thực sự của dân, do dân và vì dân”. Tư tưởng về Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa tiếp tục được hoàn thiện và đề cập trong những văn kiện quan trọng của Đảng quá trình này. Hội nghị TW 8, khóa VII(1995), là Hội nghị chuyên đề bàn về Nhà nước, và Đại hội VIII, ra Nghị quyết xác định “ tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam, trọng tâm là cải cách một bước nền hành chính”. Tiếp đó, Hội nghị TW 3, khóa VIII,rõ ràng hóa nhận thức về Nhà nước pháp quyền: “ từng bước phát triển khối mạng lưới hệ thống quan điểm, nguyên tắc cơ bản về xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân và vì dân”, chỉ rõ: “… trong điều kiện quy đổi nền kinh tế tài chính là trách nhiệm mới mẻ, hiểu biết của tất cả chúng ta còn ít, có nhiều việc vừa phải làm, vừa tìm tòi, rút kinh nghiệm tay nghề”.
Đại hội IX, (2001), chủ trương : “ Xây dựng Nhà nước pháp quyền dưới sự lãnh đạo của Đảng”, là công cụ đa phần để thực hiện quyền làm chủ của Nhân dân”, Đảng ta tiếp tục xác định:” Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân”. Đại hội X, (2006), những giá trị đặc thù của Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam được xác định, như: Quyền lực Nhà nước là thống nhất, có sự phân công và phối hợp Một trong những đơn vị nhà nước trong thực hiện những quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp; xây dựng và hoàn thiện cơ chế kiểm tra, giám sát tính hợp hiến, hợp pháp trong những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt và quyết định của những đơn vị công quyền. Cụ thể, như: “ xây dựng cơ chế phán quyết về những vi phạm Hiến pháp trong hoạt động và sinh hoạt giải trí lập pháp, hành pháp và tư pháp”.
Trên những quan điểm chung đó, theo tiến trình phát triển của đất nước, nhận thức về Nhà nước pháp quyền tiếp tục được làm rõ hơn ở nhiều khía cạnh, như: quan hệ giữa Nhà nước và công dân là quan hệ bình đẳng qua lại về quyền và trách nhiệm và trách nhiệm pháp lý; tính dân chủ, nhân quyền cạnh bên tính hợp hiến và pháp trị; từng bước làm rõ khía cạnh quyền lực trong hoạt động và sinh hoạt giải trí của Nhà nước pháp quyền. Đặc điểm quan trọng của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, là đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam.
Sự phát triển tư duy lý luận của Đảng ta về vấn đề này được nêu trong Cương lĩnh (tương hỗ update và phát triển 2011), tiếp tục thể hiện bước phát triển mới nhận thức của Đảng, trên cơ sở tổng kết thực tiễn, phát triển lý luận sau 20 năm thực hiện Cương lĩnh 1991. Khẳng định, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân, là một trong 8 đặc trưng của xã hội xã hội chủ nghĩa mà tất cả chúng ta xây dựng, đó là: ” Có Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân do Đảng Cộng sản lãnh đạo[2]”, sau đó được rõ ràng hóa một cách đầy đủ: ” Nhà nước ta là Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân. Tất cả quyền lực Nhà nước thuộc về nhân dân mà nền tảng là liên minh....Quyền lực Nhà nước là thống nhất; có sự phân công, phối hợp và trấn áp Một trong những đơn vị trong việc thực hiện những quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp. Nhà nước phát hành pháp luật; tổ chức, quản lý xã hội bằng pháp luật và không ngừng nghỉ tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa”[3]. So với những quá trình trước, đến Cương lĩnh 2011, bước phát triển mới về nhận thức, quan điểm lý luận về Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, xác định quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp Một trong những đơn vị trong thực hiện những quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp, mà còn mở rộng hơn về việc trấn áp quyền lực. Tư tưởng này tiếp tục được rõ ràng hóa trong Hiến pháp năm 2013, đặc biệt là tư tưởng Nhà nước phục vụ nhân dân, gắn bó mật thiết với nhân dân, thực hiện đầy đủ quyền dân chủ của nhân dân, tôn trọng, lắng nghe ý kiến của nhân dân và chịu sự giám sát của nhân dân; có cơ chế, giải pháp trấn áp, ngăn ngừa tệ quan liêu, tham nhũng..
Quá trình phát triển nhận thức từ sau Cương lĩnh năm 2011. Ở Việt Nam, việc xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa là sự việc thống nhất giữa tính phổ quát và tính đặc thù, là Nhà nước dân chủ và bảo vệ thực thi dân chủ; quyền con người và quyền công dân được tôn trọng, quyền lợi gắn với kỷ cương, trách nhiệm. Nhà nước pháp quyền là Nhà nước hoạt động và sinh hoạt giải trí trong khuôn khổ pháp luật, quyền lực bị số lượng giới hạn và trấn áp. Đồng thời nghiêm chỉnh thực thi những cam kết quốc tế.
Xét về bản chất, nhận thức về Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam trong quá trình từ 2011, là bước phát triển mạnh mẽ và tự tin về lý luận, phản ánh sâu sắc những giá trị phổ quát của thế giới, nhất là Nhà nước tôn trọng và bảo vệ những quyền con người, quyền công dân; chăm sóc niềm sung sướng, sự phát triển tự do của từng người. Quyền và trách nhiệm và trách nhiệm công dân do Hiến pháp và pháp luật quy định. Quyền của công dân không tách rời trách nhiệm và trách nhiệm công dân. Nhân dân thực hiện quyền làm chủ thông qua hoạt động và sinh hoạt giải trí của Nhà nước, của tất cả khối mạng lưới hệ thống chính trị và những hình thức dân chủ trực tiếp, dân chủ đại diện”[4].
Nguyên tắc tổ chức quyền lực nhà nước được phát triển thêm một bước, tiệm cận với những giá trị phổ biến của Nhà nước pháp quyền nói chung, đồng thời phù phù phù hợp với thể chế chính trị ở Việt Nam, là quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp, trấn áp Một trong những đơn vị nhà nước trong thực hiện những quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp. Đồng thời, đã tương hỗ update nội dung quan trọng là trấn áp quyền lực. Tính thống nhất trên cơ sở phân cấp, phân quyền hợp lý giữa cơ quan ban ngành sở tại trung ương và địa phương được nhấn mạnh vấn đề hơn.
2.Những điểm mới, tương hỗ update, phát triển của Đảng tại Đại hội XIII
Một là, về chủ trương, Văn kiện lần này nhấn mạnh vấn đề, tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân, do Đảng lãnh đạo là trách nhiệm trọng tâm của đổi mới khối mạng lưới hệ thống chính trị. Nâng cao năng lực, hiệu lực hiện hành, hiệu suất cao hoạt động và sinh hoạt giải trí của Nhà nước. Trong điều kiện mới, xác định rõ hơn vai trò, vị trí, hiệu suất cao, trách nhiệm và quyền hạn của những đơn vị nhà nước trong việc thực hiện những quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp trên cơ sở những nguyên tắc pháp quyền, bảo vệ quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công rành mạch, phối hợp ngặt nghèo và tăng cường trấn áp quyền lực nhà nước. ”Lấy quyền và quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người dân, doanh nghiệp làm trọng tâm thúc đẩy đổi mới sáng tạo, bảo vệ yêu cầu phát triển nhanh, bền vững”[5]. Xây dựng khối mạng lưới hệ thống pháp luật đầy đủ, kịp thời, đồng bộ, thống nhất, khả thi, công khai minh bạch, minh bạch, ổn định; nhấn mạnh vấn đề yêu cầu đẩy nhanh tiến độ phát hành những luật trực tiếp triển khai thi hành Hiến pháp 2013, tiếp tục xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa kiến thiết phát triển, liêm chính, hành vi; xác định rõ hơn vai trò, vị trí, hiệu suất cao, trách nhiệm và quyền hạn của cơ quan nhà nước.
Hai là, về Quốc hội, nội dung mới nêu rõ: Tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động và sinh hoạt giải trí của Quốc hội, tăng tính chuyên nghiệp, hiệu suất cao và dân chủ trong tổ chức và hoạt động và sinh hoạt giải trí của Quốc hội, trong thực hiện hiệu suất cao lập pháp, quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát tối cao. Bảo đảm Quốc hội thực sự là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất. Nhấn mạnh, tiếp tục đổi mới quy trình lập pháp, tập trung xây dựng, hoàn thiện thể chế kinh tế tài chính thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; tôn trọng, bảo vệ, bảo vệ quyền con người, quyền công dân; hoàn thiện cơ chế bảo vệ Hiến pháp, cơ chế giám sát, lấy phiếu, bỏ phiếu tín nhiệm đối với những người dân giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn. Bảo đảm tiêu chuẩn, cơ cấu tổ chức, nâng cao chất lượng đại biểu Quốc hội, tăng hợp lý số lượng đại biểu hoạt động và sinh hoạt giải trí chuyên trách; giảm số lượng đại biểu công tác thao tác ở những đơn vị hành pháp, tư pháp. Thiết lập đồng bộ, link cơ chế giám sát, phản biện xã hộỉ của Mặt trận Tổ quốc, những tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân.
Ba là, về Chính phủ, Văn kiện xác định: Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện cơ cấu tổ chức tổ chức của Chính phủ, những bộ, ngành theo hướng tinh gọn, hoạt động và sinh hoạt giải trí hiệu lực hiện hành, hiệu suất cao, trên cơ sở tổ chức hợp lý những bộ đa ngành, đa nghành; phát huy đầy đủ vị trí, vai trò, hiệu suất cao, trách nhiệm, quyền hạn của Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất, thực hiện quyền hành pháp, tập trung vào quản lý vĩ mô, xây dựng thể chế, kế hoạch, quy hoạch, kế hoạch; tăng cường năng lực dự báo và kĩ năng thích ứng chủ trương trong điều kiện kinh tế tài chính thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Trong điều kiện lúc bấy giờ: ”Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, xác định rõ trách nhiệm giữa Chính phủ với những bộ, ngành; giữa Chính phủ, những bộ, ngành với cơ quan ban ngành sở tại địa phương, bảo vệ quản lý nhà nước thống nhất”[6]. Trong điều kiện mới, xác định rõ hơn hiệu suất cao quản lý nhà nước, điều hành nền kinh tế tài chính bằng pháp luật, kế hoạch, quy hoạch, kế hoạch và những công cụ điều tiết trên cơ sở quy luật thị trường, đi đôi với tăng cường công tác thao tác giám sát, giảm những tác động tiêu cực của thị trường, không can thiệp, làm sai lệch những quan hệ thị trường. Đồng thời phát huy vai trò dữ thế chủ động, sáng tạo, tinh thần trách nhiệm của từng cấp, từng ngành; khắc phục triệt để chồng chéo hiệu suất cao, trách nhiệm, quyền hạn; tiếp tục sắp xếp, tổ chức lại những đơn vị sự nghiệp công lập theo hướng tinh gọn, bảo vệ chất lượng, hiệu suất cao. Nâng cao chất lượng dịch vụ công.
Bốn là, về Tư pháp, yêu cầu tiếp tục xây dựng nền tư pháp Việt Nam chuyên nghiệp, tân tiến, công minh, nghiêm minh, liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Hoạt động tư pháp phải có trọng trách bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chính sách xã hội chủ nghĩa, bảo vệ quyền lợi của Nhà nước, quyền và quyền lợi hợp pháp, chính đáng của tổ chức, thành viên. Bổ sung nội dung xây dựng và thực hiện Chiến lược cải cách tư pháp quá trình mới theo hướng tiếp tục đổi mới tổ chức, nâng cao chất lượng, hiệu lực hiện hành, hiệu suất cao hoạt động và sinh hoạt giải trí và uy tín của toà án nhân dân, viện kiểm sát nhân dân, cơ quan điều tra, cơ quan thi hành án và những đơn vị, tổ chức tham gia vào quá trình tố tụng tư pháp; phòng ngừa và đấu tranh có hiệu suất cao với hoạt động và sinh hoạt giải trí của tội phạm và vi phạm pháp luật; xử lý và xử lý kịp thời, đúng pháp luật nhiều chủng loại tranh chấp, khiếu kiện theo luật định; nhấn mạnh vấn đề tiềm năng xây dựng nền tư pháp Việt Nam chuyên nghiệp, công minh, nghiêm minh, liêm chính, tân tiến, phục vụ Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Tăng cường kĩ năng tiếp cận pháp luật của người dân và doanh nghiệp.
Năm là, về cơ quan ban ngành sở tại địa phương, lần này tương hỗ update, làm rõ hơn nội dung: Tiếp tục hoàn thiện tổ chức cơ quan ban ngành sở tại địa phương phù phù phù hợp với địa bàn nông thôn, đô thị, hải đảo, đơn vị hành chính, kinh tế tài chính đặc biệt theo luật định; thực hiện và tổng kết việc thí điểm cơ quan ban ngành sở tại đô thị nhằm mục đích xây dựng và vận hành những quy mô quản trị cơ quan ban ngành sở tại đô thị theo hướng tinh gọn, hoạt động và sinh hoạt giải trí hiệu lực hiện hành, hiệu suất cao. Cải cách phân cấp ngân sách nhà nước theo hướng phân định rõ ngân sách Trung ương, ngân sách địa phương, bảo vệ vai trò chủ yếu của ngân sách Trung ương, nâng cao tính dữ thế chủ động, tự chủ của ngân sách địa phương. Gắn kết và đổi mới tổ chức cỗ máy và cơ chế hoạt động và sinh hoạt giải trí của Mặt trận Tổ quốc, những tổ chức chính trị - xã hội ở những cấp.
Sáu là, về xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, so với trước, lần này nhấn mạnh vấn đề: Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có đủ phẩm chất, năng lực phục vụ nhân dân và sự phát triển của đất nước, có cơ chế lựa chọn, đào tạo, thu hút, trọng dụng nhân tài, khuyến khích, bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám đột phá, dám phụ trách vì quyền lợi chung.Tăng cường kỷ luật, kỷ cương đi đôi với cải cách tiền lương, chính sách, chủ trương, đãi ngộ, tạo môi trường tự nhiên thiên nhiên, điều kiện thao tác để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phục vụ phát triển. Đưa ra yêu cầu, có cơ chế sàng lọc, thay thế kịp thời những người dân không hoàn thành xong trách nhiệm, vi phạm pháp luật, kỷ luật, đạo đức công vụ, đạo đức nghề nghiệp, không hề uy tín đối với nhân dân.
Thúc đẩy xây dựng cơ quan ban ngành sở tại điện tử, tăng cường sự link, trao đổi thông tin thường xuyên giữa cơ quan ban ngành sở tại những cấp, giữa cơ quan ban ngành sở tại với người dân và doanh nghiệp.Tập trung chỉ huy quyết liệt, đầu tư hợp lý nguồn lực và những điều kiện để thực hiện tốt những trách nhiệm nâng cao hiệu lực hiện hành, hiệu suất cao tổ chức thi hành pháp luật, thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật; cải cách thủ tục hành chính; kiện toàn tổ chức, tinh giảm hợp lý đầu mối, bỏ cấp trung gian, tinh giản biên chế. Gắn kết ngặt nghèo giữa xây dựng pháp luật với tổ chức thi hành pháp luật.
Như vậy, hoàn toàn có thể xác định rằng, tư tưởng về xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam cho tới nay là sự việc tiếp tục nhận thức và hoàn thiện theo những đặc trưng của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa phù phù phù hợp với thực tiễn Việt Nam, đó là:
-Lấy nhân dân là nguồn gốc, là chủ thể quyền lực của Nhà nước, tất cả quyền lực thuộc về nhân dân, thực hiện dân chủ xã hội chủ nghĩa.
-Coi Hiến pháp và pháp luật có vị trí, hiệu lực hiện hành cao nhất không riêng gì có đối với xã hội, mà trong cả trong tổ chức hoạt động và sinh hoạt giải trí của cỗ máy nhà nước, là cơ sở của quyền lực Nhà nước. Do vậy, pháp luật phải đảm bảo tính công khai minh bạch, minh bạch, nhất quán, dễ áp dụng.
-Quyền lực Nhà nước là thống nhất có sự phân công, phối hợp và trấn áp quyền lực Một trong những đơn vị trong cỗ máy nhà nước trong thực hiện những quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp.
-Nhà nước tôn trọng và bảo vệ quyền con người, quyền công dân, tôn trọng những cam kết quốc tế với tư cách là một thành viên. Nâng cao trách nhiệm pháp lý trong quan hệ giữa Nhà nước và công dân. Quyền lợi đi đôi với trách nhiệm và trách nhiệm; dân chủ gắn sát với kỷ luật, kỷ cương.
- Thực hiện đầy đủ những điều ước quốc tế mà Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã ký kết hoặc tham gia
-Khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng trong quá trình xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.
3 . Khái quát thực tiễn việc thể chế hóa những quan điểm, chủ trương của Đảng về xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam
Mô hình Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa được xây dựng, hoàn thiện qua nhiều thời kỳ với đặc điểm, tính chất đặc thù Việt Nam, từng bước tiếp cận chuẩn mực, tinh hoa quả đât. Quá trình đó có nhiều quá trình quy đổi, từ Nhà nước chuyên chính vô sản sang nhà nước Nhà nước có tính pháp quyền, đề cao vai trò của Hiến pháp và pháp luật. Những quan điểm, chủ trương của Đảng về xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, tiếp tục được thể chế hóa trong Hiến pháp 1992, Hiến pháp sửa đổi năm 2001 và Hiến pháp 2013, cũng như những văn bản pháp luật của Nhà nước và được triển khai thực hiện trên thực tế. Việc đổi mới được nhờ vào ba trụ cột cơ bản là : (i) Xây dựng và hoàn thiện một Nhà nước pháp quyền tân tiến được đổi mới cả chất và lượng; (ii) Tạo dựng môi trường tự nhiên thiên nhiên phát triển đầy đủ một nền kinh tế tài chính thị trường tân tiến, hội nhập sâu rộng với quốc tế; (iii) Thiết lập một xã hội dân chủ phát triển ở trình độ cao hơn, trong đó thượng tôn pháp luật, phù phù phù hợp với đặc điểm, điều kiện của đất nước là nguyên tắc chủ yếu, chi phối những quan hệ xã hội, xử lý hòa giải và hợp lý quan hệ giữa Nhà nước với thị trường và xã hội.
Bộ máy nhà nước dần được được hoàn thiện theo hướng tinh gọn, hoạt động và sinh hoạt giải trí hiệu lực hiện hành, hiệu suất cao hơn, cơ chế vận hành có nhiều thay đổi so với trước đây, quan hệ giữa Quốc hội, chính phủ nước nhà, Mặt trận Tổ quốc, những tổ chức xã hội thích ứng dần với xây dựng Nhà nước pháp quyền. Quốc hội có nhiều đổi mới trong tổ chức và hoạt động và sinh hoạt giải trí; chính phủ nước nhà được sắp xếp lại những đầu mối, tập trung làm tốt hiệu suất cao quản lý vĩ mô. Vai trò Nhà nước kiến thiết phát triển theo hướng: (i) Đủ năng lực đóng vai trò hướng dẫn, giảm sút việc tham gia trực tiếp vào hoạt động và sinh hoạt giải trí phát triển kinh tế tài chính và xã hội, (ii) Nhà nước được cải cách về tổ chức, cơ chế hoạt động và sinh hoạt giải trí theo hướng quản trị tân tiến, dưới sự lãnh đạo của Đảng. Mối quan hệ giữa cơ quan ban ngành sở tại trung ương và địa phương chuyển mạnh sang phân cấp, phân quyền. Sự phân công, phối hợp và trấn áp quyền lực Một trong những đơn vị trong thực hiện những quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp ngày càng rành mạnh hơn. Tính công khai minh bạch, minh bạch và trách nhiệm giải trình ngày càng rõ hơn.
Hệ thống luật pháp được xây dựng và hoàn thiện đáp ứng yêu cầu phát triển nền kinh tế tài chính thị trường tân tiến, hội nhập quốc tế, theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Trên nhiều phương diện, đặc biệt là nghành kinh tế tài chính, Việt Nam đã thực hiện, tham gia sâu rộng nhiều cam kết quốc tế, là thành viên có trách nhiệm, tin cậy của hiệp hội quốc tế. Quyền con người, quyền công dân tiếp tục được rõ ràng hóa bằng khối mạng lưới hệ thống luật pháp và đảm bảo thực thi trên thực tế. Dân chủ trực tiếp, dân chủ đại diện của người dân được quan tâm và đảm bảo trên thực tế. Các chủ thể trong xã hội bình đẳng trước pháp luật, được làm những điều pháp luật không cấm.
Có thể thấy, kết quả rõ ràng đạt được thể hiện:
- Thực sự đóng góp vào những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử sau 35 năm đổi mới đất nước. Chưa bao giờ đất nước có vị thế, uy tín, tiềm lực và cơ đồ to lớn như ngày này.
- Hoạt động xây dựng pháp luật phát triển mạnh cả về số lượng và chất lượng, trong gần 40 năm đổi mới, số lượng luật và pháp lệnh phát hành tăng nhanh, trong 20 năm đầu đổi mới (1986-2005), Quốc hội thông qua 7 bộ luật, 133 luật và 15 pháp lệnh thì gần 20 năm sau (2006-2022), Quốc hội thông qua được 329 luật, pháp lệnh. Nhiều điều luật, điều ước quốc tế phù phù phù hợp với yêu cầu phát triển của đất nước đã được nội luật hóa, nhất là vấn đề liên quan đến quyền con người. Hiệu quả thực thi pháp luật không ngừng nghỉ được thổi lên.
- Đổi mới tư duy về tổ chức và hoạt động và sinh hoạt giải trí của cỗ máy nhà nước phù phù phù hợp với điều kiện KTTT định hướng XHCN. Khẳng định quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối hợp và trấn áp quyền lực Một trong những đơn vị nhà nước trong thực hiện những quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp. Tính chuyên nghiệp, minh bạch, trách nhiệm giải trình, phân cấp, phân quyền khoa học, hiệu lực hiện hành, hiệu suất cao hơn.
- Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức theo hướng tinh gọn, chuyên nghiệp, có phẩm chất đạo đức tốt và đáp ứng yêu cầu trách nhiệm. Chất lượng đội ngũ cán bộ không ngừng nghỉ được thổi lên, trong quá trình 2011-2022, số cán bộ, công chức hiện có ở bộ, ngành và địa phương từ cấp huyện trở lên là 295.536 người (trong đó ở những bộ, ngành trung ương là 125.144 người). Về trình độ, đào tạo: tiến sĩ: 2.347 người, (0,8%); thạc sĩ:19.136 người (chiếm 6,5%); đại học: 210.592 người (chiếm 71,3%); cao đẳng: 12.885 người (chiếm 4,4%)..[7]
- Công cuộc đấu tranh phòng, chống quan liêu, tham nhũng trong cỗ máy nhà nước được triển khai tích cực bằng nhiều giải pháp. Chỉ tính riêng trong trong năm 2022-2022, ngành Tòa án đã thụ lý 2.433.631 vụ việc, đã xử lý và xử lý được 2.375.938 vụ việc, đạt tỷ lệ 97,6%. Đã xét xử 7.463 vụ án tham nhũng, chức vụ, kinh tế tài chính nghiêm trọng, phức tạp với 14.540 bị cáo, áp dụng hình phạt nghiêm minh, đúng pháp luật[8].
- Sự lãnh đạo của Đảng, vai trò của Mặt trận Tổ quốc, những tổ chức thành viên, những tổ chức xã hội tham gia đóng góp, xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền không ngừng nghỉ được thổi lên; dân chủ xã hội chủ nghĩa tiếp tục được coi trọng.
Về hạn chế, khuyết điểm:
Bộ máy nhà nước còn công kềnh, nhiều tầng nấc, một số trong những nghành không được phân công, phân quyền đủ mạnh, chưa rành mạch dẫn đến tình trạng thẩm quyền vừa bị phân mảnh, manh mún vừa có sự trùng giẫm, chồng chéo về hiệu suất cao, trách nhiệm. Việc phân công, phối hợp và trấn áp quyền lực còn nhiều chưa ổn. Yêu cầu xây dựng một khối mạng lưới hệ thống hành chính nhờ vào nguyên tắc phân định rõ thẩm quyền, trách nhiệm, chuyên nghiệp chưa theo kịp với thực tiễn; khối mạng lưới hệ thống luật pháp tuy đã có bước phát triển mạnh, nhưng vẫn còn tình trạng vừa thiếu, vừa yếu. Thủ tục hành chính còn rườm rà. Về công tác thao tác phát hành pháp luật tuy đã được đẩy mạnh, có bước đổi mới về quy trình, nhưng chất lượng của một số trong những văn bản pháp luật còn hạn chế; tổ chức, quản lý xã hội bằng pháp luật và không ngừng nghỉ tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa đã có tiến bộ, song ở một số trong những nơi còn bị buông lỏng, việc chấp hành pháp luật có những lúc, có nơi còn chưa nghiêm; những vi pháp pháp luật, mất dân chủ trong tổ chức thực hiện vẫn còn; tham nhũng, tiêu cực tuy có giảm, nhưng diễn biến còn phức tạp.
Trách nhiệm giải trình của những đơn vị trong cỗ máy Nhà nước trước dân có nơi còn hình thức. Cải cách tư pháp đã có nhiều tiến bộ trong hoạt động và sinh hoạt giải trí tố tụng, xét xử những vụ án, song tình trạng oan sai, nợ đọng còn nhiều. Vai trò của khối mạng lưới hệ thống thông tin, báo chí đã được coi trọng hơn, nhưng việc xử lý thông tin, trách nhiệm xử lý và xử lý một số trong những vụ việc chưa rõ ràng, thậm trí nhiều vụ việc còn chưa minh bạch. Vai trò của những tổ chức xã hội chưa phát huy đầy đủ, quyền con người, quyền công dân có những lúc, có nơi còn bị vi phạm. Về thực hành dân chủ chưa thật đồng bộ, đặc biệt trong xử lý những quan hệ giữa quyền và trách nhiệm, dân chủ và kỷ cương ở một số trong những nghành, bộ phận cơ quan công quyền với người dân chưa rõ ràng.
Từ những kết quả và hạn chế nêu trên, hoàn toàn có thể rút ra bài học kinh nghiệm tay nghề kinh nghiệm tay nghề trong xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa như sau:
Một là, kiên định trên nền tảng chủ nghĩa Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tiếp thu có tinh lọc tinh hoa của quả đât, thường xuyên tổng kết thực tiễn, nghiên cứu và phân tích lý luận, không giáo điều, dập khuôn cũng không tùy tiện vô nguyên tắc
Hai là, phải thống nhất về nhận thức và tổ chức thực hiện, gắn bó ngặt nghèo với xây dựng, chỉnh đốn Đảng và khối mạng lưới hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, với nền kinh tế tài chính thị trường định hướng XHCN và hội nhập quốc tế, phù phù phù hợp với yêu cầu phát triển đất nước trong từng quá trình.
Ba là, xử lý và xử lý tốt quan hệ giữa đổi mới, ổn định và phát triển trong xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN ở Việt Nam, đồng bộ, toàn diện, có bước đi, hình thức phù hợp. Đấu tranh có hiệu suất cao âm mưu, thủ đoạn chống phá của những thế lực thời cơ, thù địch.
Bốn là, trong tổ chức và hoạt động và sinh hoạt giải trí, coi trọng xây dựng, hoàn thiện nền quản trị quốc gia tân tiến, link ngặt nghèo giữa pháp trị và đức trị trong tổ chức thực hiện. Tập trung hoàn thiện thể chế phát triển, đi đôi với xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức tinh gọn, chuyên nghiệp, đề cao trách nhiệm, đạo đức công vụ.
Năm là, phải coi đây là trách nhiệm của tất cả khối mạng lưới hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc, những tổ chức xã hội và người dân, đảm bảo những nguyên tắc chỉ huy trong quá trình xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền lúc bấy giờ và những quá trình tiếp theo.
4. Đề xuất những giải pháp về xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam thời gian tới
Công cuộc đổi mới của Việt Nam tiếp tục đi vào chiều sâu, đất nước ta đã thu được nhiều thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử sau hơn 35 năm đổi mới. Nền kinh tế tài chính thị trường định hướng XHCN được phát triển theo hướng tân tiến, hội nhập sâu rộng, trên nhiều nghành tiếp cận với những chuẩn mực quốc tế. Bởi vậy, những kết quả đã có được nêu trên một phần quan trọng là Việt Nam đã xử lý và xử lý thành công nhiều vấn đề, xử lý và xử lý tốt những quan hệ lớn trong quá trình đổi mới, trong đó có quan hệ giữa đổi mới, ổn định và phát triển; giữa đổi mới kinh tế tài chính và đổi mới chính trị; giữa phát triển kinh tế tài chính thị trường và định hướng xã hội chủ nghĩa; giữa đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng với xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân… Nhờ đó, đem lại những kết quả to lớn, sự thống nhất cao, trong xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Bước vào quá trình mới, sau thành công của Đại hội XIII của Đảng, vấn đề về xây dựng Đảng, Nhà nước và khối mạng lưới hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, hoạt động và sinh hoạt giải trí hiệu lực hiện hành, hiệu suất cao có vị trí trọng điểm, đặc biệt là phía tới những mốc quan trọng của đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, việc xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam cần tập trung vào một số trong những giải pháp đa phần sau:
Một là, nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, tạo sự thống nhất trong Đảng và toàn xã hội; tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trò giám sát của Mặt trận Tổ quốc và những tổ chức xã hội, đảm bảo thực sự là Nhà nước của dân, do dân và vì dân, mọi quyền lực thuộc về nhân dân, thực hành dân chủ đi đôi với trách nhiệm, quyền và quyền lợi của người dân.
Hai là, tiếp tục nghiên cứu và phân tích, làm rõ một số trong những vấn đề lý luận và thực tiễn đặt ra trong quá trình xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, như vấn đề về dân chủ xã hội chủ nghĩa trong chính sách một Đảng, tính ưu việt, thực tiễn và đặc thù Việt Nam; giá trị phổ quát và tính đặc thù trong xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền ở Việt Nam; quyền lực là thống nhất, có sự phân công, phối hợp và trấn áp quyền lực trong điều kiện mới, hoàn thiện cơ chế trấn áp quyền lực, đảm bảo tính công khai minh bạch, minh bạch và trách nhiệm giải trình; Mối quan hệ giữa Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Nhân dân làm chủ trong xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền; quan hệ giữa Nhà nước, thị trường và xã hội…
Ba là, đổi mới mạnh mẽ và tự tin về tổ chức và hoạt động và sinh hoạt giải trí của cỗ máy nhà nước đáp ứng yêu cầu xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền ở Việt Nam đến 2030, tầm nhìn 2045 hoạt động và sinh hoạt giải trí hiệu lực hiện hành, hiệu suất cao phù phù phù hợp với sự phát triển của nền kinh tế tài chính thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế trong từng quá trình. Xây dựng nền quản trị quốc gia tân tiến; tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền hợp lý..Làm rõ thẩm quyền, trách nhiệm của những đơn vị nhà nước trong thực hiện những quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp. Nâng cao tính chuyên nghiệp, trách nhiệm, đạo đức công vụ cho cán bộ, công chức. Đẩy mạnh chống tham nhũng, tiêu tốn lãng phí, tiêu cực.
Bốn là, tôn trọng, bảo vệ quyền con người, quyền công dân. Nâng cao trách nhiệm pháp lý giữa Nhà nước và công dân, thực hành dân chủ đi đôi với tăng cường kỷ luật, kỷ cương xã hội. Hoàn thiện pháp luật về dân chủ trực tiếp như trưng cầu ý dân; lấy ý kiến nhân dân; nhân dân tham gia quản lý nhà nước và xã hội; vấn đề bãi miễn đại biểu dân cử lúc không đáp ứng được yêu cầu, trách nhiệm. Đồng thời, tiếp tục hoàn thiện pháp luật về dân chủ gián tiếp, như vấn đề bầu cử; quan hệ giữa nhân dân với những thiết chế đại diện... Tiếp tục rà soát, hoàn thiện, nội luật hóa những luật, điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia hoặc ký kết..
Năm là, đổi mới mạnh mẽ và tự tin hoạt động và sinh hoạt giải trí xây dựng pháp luật, hạn chế ủy quyền pháp luật, quy định chế tài pháp luật phù hợp hơn; chú trọng xây dựng đầy đủ cơ chế bảo vệ Hiến pháp. Nâng cao trách nhiệm của những đơn vị, thành viên tham gia xây dựng pháp luật, coi trọng hiệu suất cao thực thi pháp luật. Về lâu dài, phải xây dựng, hoàn thiện được một khối mạng lưới hệ thống pháp luật thể hiện đúng, đầy đủ ý chí, nguyện vọng của nhân dân, bảo vệ tính toàn diện, đồng bộ, thống nhất, phù hợp, ổn định và khả thi. Nội dung luật phải đảm bảo tính dân chủ, thúc đẩy tiến bộ xã hội, vì niềm sung sướng con người. Việc tổ chức thi hành pháp luật phải đảm bảo tinh thần thượng tôn pháp luật..
PGS.TS Phạm Văn Linh
Phó Chủ tịch HĐLLTW
Tài liệu tham khảo
Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Nxb CTQG ST, Tp Hà Nội Thủ Đô, 2013.Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập I, Nxb, CTQG ST, Tp Hà Nội Thủ Đô, 2022.Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập II, Nxb, CTQG ST, Tp Hà Nội Thủ Đô, 2021Nghị quyết số 48-NQ/TW, ngày 24 tháng 5 năm 2005 của Bộ Chính trị, khóa IX về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện khối mạng lưới hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng tới năm 2022.Nghị quyết số: 49-NQ/TW, ngày 2 tháng 6 năm 2005 của Bộ Chính trị, khóa IX về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2022.Báo cáo số 1485-BC/ĐĐQH14 ngày 04 tháng 11 năm 2022 về Tổng kết Nghị quyết 48-NQ/TW của Bộ Chính trị khóa, IX về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện khối mạng lưới hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng tới năm 2022.Báo cáo tổng kết một số trong những vấn đề lý luận- thực tiễn qua 30 năm đổi mới (1986-2022), Nxb CTQG ST, Tp Hà Nội Thủ Đô, 2022.Kết luận số 83-KL của Bộ Chính trị về tổng kết Nghị quyết 48/NQ/TWKết luận số 84-KL của Bộ Chính trị về tổng kết Nghị quyết 48/NQ/TW
[1] Văn kiện Đảng thời kỳ đổi mới, NXbCTQG.H tr 316
[2] Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, NXB CTQG. 2011. H. tr70
[3] Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, NXB CTQG. 2011. H. tr86
[4] Đảng Cộng sản Việt Nam. Sđd., tr.84-85.
[5] Báo cáo chính trị tại Đại hội XIII
[6] Báo cáo Chính trị tại Đại hội XIII
[7] Báo cáo số 128/BC-CP, ngày 19/4/2022 của Chính phủ, tổng kết chương trình cải cách hành chính nhà nước quá trình 2011-2022 và định hướng quá trình 2022- 2030 (số liệu trên không tính quân đội, công an và Học viện CTQG Hồ Chí Minh)
[8] Chánh án Tòa án nhân dân báo cáo Quốc hội hội công tác thao tác Tòa án nhiệm kỳ (2022-2022)
Tải thêm tài liệu liên quan đến nội dung bài viết Vận dụng trong xây dựng nhà nước xhcn ở việt nam lúc bấy giờ. Xây Đựng Xây Nhà
Post a Comment