Mẹo Nguyên tắc tranh tụng trong xét xử được đảm bảo của Bộ luật tố tụng hình sự 2015
Thủ Thuật về Nguyên tắc tranh tụng trong xét xử được đảm bảo của Bộ luật tố tụng hình sự 2015 2022
Dương Anh Tuấn đang tìm kiếm từ khóa Nguyên tắc tranh tụng trong xét xử được đảm bảo của Bộ luật tố tụng hình sự 2015 được Update vào lúc : 2022-09-27 06:14:04 . Với phương châm chia sẻ Bí quyết về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết Mới Nhất. Nếu sau khi đọc nội dung bài viết vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha.
Luật sư Đặng Hoài Vũ, Trưởng văn phòng Luật sư Đặng Hoài Vũ, đoàn Luật sư TP Hồ Chí MinhHiện nay, trên thế giới đang tồn tại hai khối mạng lưới hệ thống tố tụng là tố tụng tranh tụng và tố tụng thẩm vấn (xét hỏi). Theo đó, tố tụng tranh tụng tồn tại ở những quốc gia theo khối mạng lưới hệ thống thông luật là Anh, Mỹ, Úc,…Theo quy mô tố tụng tranh tụng này thì Tòa án là người đứng giữa tạo điều kiện đảm bảo cho bên buộc tội (Công tố viên) và bên gỡ tội (Luật sư) trình bày những tài liệu, chứng cứ, tranh luận với nhau nhằm mục đích làm rõ sự thật khách quan, Tòa án đóng vai trò trung lập sau khi xem xét, đánh giá toàn diện những chứng cứ do hai bên trình bày sẽ ra một phán quyết công tâm, khách quan.
Bên cạnh đó, ngay sau khi bị tình nghi bắt giữ thì họ được quyền mời người bào chữa, họ có quyền không khai bất kể điều gì cho tới lúc có người bào chữa. Đi kèm với quy mô tố tụng tranh tụng là nguyên tắc suy đoán vô tội, bên buộc tội buộc phải chứng tỏ hành vi của bị cáo cấu thành tội phạm, việc thu thập chứng cứ phải tuân theo quy trình, đảm bảo tính hợp pháp, khách quan, có liên quan của chứng cứ. Do đó, trong quy mô tố tụng này thì quyền con người được đề cao và đảm bảo một cách tốt nhất.
Còn đối với quy mô tố tụng thẩm vấn tồn tại ở những quốc gia theo khối mạng lưới hệ thống dân luật như Pháp, Đức,... Trong quy mô này, thì Tòa án và Công tố viên đóng vai trò chính yếu trong việc chứng tỏ vụ án, Luật sư chỉ đóng vai trò thứ yếu. Việc đảm bảo thu thập tài liệu chứng cứ và đáp ứng chứng cứ cho Tòa án của Luật sư không được coi trọng, khi ra Tòa những bên không được đưa thêm và phản đối những chứng cứ trong quá trình điều tra, truy tố. Khi ra xét xử thì Thẩm phán điều hành và trực tiếp thẩm vấn, Công tố viên và Luật sư không được hỏi để làm rõ những chứng cứ buộc tội và gỡ tội, sau khi Thẩm phán hỏi thì Luật sư tranh luận. Việc xuất hiện của Luật sư Tính từ lúc lúc có quyết định tạm giữ. Nguyên tắc suy đoán vô tội và quyền im re không được coi trọng đúng mức.
Kể từ khi BLTTHS đầu tiên của nước ta ra đời năm 1988, trải qua mỗi lần sửa đổi tương hỗ update tới Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003 cơ bản nước ta đi theo con phố quy mô tố tụng thẩm vấn, cũng như quy mô tố tụng thẩm vấn chung của những quốc gia khác trên thế giới thì tới thời điểm hiện tại quy mô này thể hiện những chưa ổn, hạn chế nhất định.
Cùng với đó trong công cuộc đổi mới, Đảng và Nhà nước Việt Nam xác định đặt con người vào vị trí trung tâm của những chủ trương phát triển, coi con người là vốn quý nhất, chăm sóc cho con người là tiềm năng phấn đấu cao nhất của chính sách. Nhằm xác định, bảo vệ và thúc đẩy quyền con người, Nhà nước ta đã phát hành Hiến pháp năm 2013 ghi nhận về một số trong những quyền con người và đảm bảo quyền con người. Đặc biệt việc đảm bảo quyền con người trong tố tụng đã chính thức ghi nhận minh thị tại Khoản 5, Điều 103 “5. Nguyên tắc tranh tụng trong xét xử được bảo vệ.”, là tiền đề cho việc ra đời của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015.
Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 ra đời chính thức có hiệu lực hiện hành thi hành Tính từ lúc ngày thứ nhất/01/2022 đã có những sự thay đổi tiến bộ, phù hợp, tiến gần đến quy mô tố tụng tranh tụng của những quốc gia theo khối mạng lưới hệ thống thông luật. Nguyên tắc tranh tụng được thể hiện tại Điều 26 BLTTHS năm 2015 như sau:
Tranh tụng trong xét xử được bảo vệ
Trong quá trình khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, Điều tra viên, Kiểm sát viên, người khác có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người bị buộc tội, người bào chữa và người tham gia tố tụng khác đều có quyền bình đẳng trong việc đưa ra chứng cứ, đánh giá chứng cứ, đưa ra yêu cầu để làm rõ sự thật khách quan của vụ án.
Tài liệu, chứng cứ trong hồ sơ vụ án do Viện kiểm sát chuyển đến Tòa án để xét xử phải đầy đủ và hợp pháp. Phiên tòa xét xử vụ án hình sự phải xuất hiện đầy đủ những người dân theo quy định của Bộ luật này, trường hợp vắng mặt phải vì nguyên do bất khả kháng hoặc do trở ngại khách quan hoặc trường hợp khác do Bộ luật này quy định. Tòa án có trách nhiệm tạo điều kiện cho Kiểm sát viên, bị cáo, người bào chữa, những người dân tham gia tố tụng khác thực hiện đầy đủ quyền, trách nhiệm và trách nhiệm của tớ và tranh tụng dân chủ, bình đẳng trước Tòa án.
Mọi chứng cứ xác định có tội, chứng cứ xác định vô tội, tình tiết tăng nặng, tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, áp dụng điểm, khoản, điều của Bộ luật hình sự để xác định tội danh, quyết định hình phạt, mức bồi thường thiệt hại đối với bị cáo, xử lý vật chứng và những tình tiết khác có ý nghĩa xử lý và xử lý vụ án đều phải được trình bày, tranh luận, làm rõ tại phiên tòa.
Bản án, quyết định của Tòa án phải địa thế căn cứ vào kết quả kiểm tra, đánh giá chứng cứ và kết quả tranh tụng tại phiên tòa.”
Nhằm làm rõ nội hàm nguyên tắc tranh tụng nêu trên, nhà làm luật đã xây dựng rõ ràng thành những nội dung sau:
Về sự xuất hiện của Luật sư: Quyền bào chữa xuất hiện từ khi người bị giữ người trong trường hợp khẩn cấp, bắt người, có quyết định tạm giữ hoặc từ khi khởi tố bị can. Quyền bào chữa kết thúc khi vụ án được xét xử và bản án có hiệu lực hiện hành pháp luật hoặc khi vụ án bị đình chỉ.
Điều 16 BLTTHS năm 2015 quy định về bảo vệ quyền bào chữa của người bị buộc tội như sau: “Người bị buộc tội có quyền tự bào chữa, nhờ luật sư hoặc người khác bào chữa”. Theo đó, Người bị buộc tội gồm người bị bắt, người bị tạm giữ, bị can, bị cáo (điểm đ, khoản 1, Điều 4 BLTTHS). Bên cạnh đó, BLTTHS năm 2015 tương hỗ update quy định người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp cũng luôn có thể có quyền tự bào chữa hoặc nhờ người khác bào chữa cho mình (điểm g khoản 1 Điều 58 BLTTHS).
Về sự xuất hiện của người bào chữa tại phiên toà được quy định theo hướng trường hợp người bào chữa vắng mặt lần thứ nhất vì nguyên do bất khả kháng hoặc do trở ngại khách quan thì Tòa án phải hoãn phiên tòa, trừ trường hợp bị cáo đồng ý xét xử vắng mặt người bào chữa. Nếu người bào chữa vắng mặt không vì nguyên do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan hoặc được triệu tập hợp lệ lần thứ hai mà vẫn vắng mặt thì Tòa án vẫn mở phiên tòa xét xử (Điều 291).
Thay đổi cách quy định về tên Chương trong BLTTHS: Nhằm rõ ràng hóa nguyên tắc tranh tụng trong xét xử, bảo vệ việc tranh tụng không riêng gì có thể hiện ở phần tranh luận mà còn được thể hiện ngay trong phần xét hỏi. BLTTHS năm 2015 đã nhập thủ tục xét hỏi tại phiên tòa với thủ tục tranh luận tại phiên tòa (Chương XX và Chương XXI của BLTTHS năm 2003) thành “Thủ tục tranh tụng tại phiên tòa” (Mục V Chương XXI - Xét xử sơ thẩm).
Về vấn đề xét hỏi tại phiên tòa: BLTTHS năm 2015 sửa đổi, tương hỗ update theo hướng Hội đồng xét xử phải xác định đầy đủ những tình tiết về từng sự việc, từng tội trong vụ án và từng người. Chủ tọa phiên tòa điều hành việc hỏi, quyết định người hỏi trước, hỏi sau theo thứ tự hợp lý. Khi xét hỏi từng người, chủ tọa phiên tòa hỏi trước sau đó quyết định để Thẩm phán, Hội thẩm, Kiểm sát viên, người bào chữa, người bảo vệ quyền và quyền lợi hợp pháp của đương sự thực hiện việc hỏi (Điều 307). Đồng thời, Bộ luật còn tương hỗ update quy định khi được Chủ tọa phiên tòa đồng ý, bị cáo được đặt thắc mắc với bị cáo khác, hỏi người làm chứng, hỏi bị hại, đương sự hoặc người đại diện của tớ về những vấn đề có liên quan đến bị cáo (những Điều 309, 310 và 311).
Đảm bảo quyền tranh tụng tại phiên tòa của Luật sư: Để có cơ sở tranh luận dân chủ tại phiên tòa, BLTTHS năm 2015 đã tương hỗ update quy định Bị cáo, người bào chữa, người tham gia tố tụng khác có quyền trình bày ý kiến, đưa ra chứng cứ, tài liệu và lập luận của tớ để đối đáp với Kiểm sát viên về những chứng cứ xác định có tội, chứng cứ xác định vô tội; tính chất, mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội; hậu quả do hành vi phạm tội gây ra; nhân thân và vai trò của bị cáo trong vụ án; những tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, mức hình phạt; trách nhiệm dân sự, xử lý vật chứng, giải pháp tư pháp; nguyên nhân, điều kiện phạm tội và những tình tiết khác có ý nghĩa đối với vụ án.
Bị cáo, người bào chữa, người tham gia tố tụng khác có quyền đưa ra đề nghị của tớ. Đồng thời, tương hỗ update trách nhiệm của Hội đồng xét xử là phải lắng nghe, ghi nhận đầy đủ ý kiến của Kiểm sát viên, bị cáo, người bào chữa, người tham gia tranh luận tại phiên tòa để đánh giá khách quan, toàn diện sự thật của vụ án. Trường hợp khước từ ý kiến của những người dân tham gia phiên tòa thì Hội đồng xét xử phải nêu rõ nguyên do và được ghi trong bản án (Điều 322).
Về việc đưa ra tài liệu chứng cứ: Việc đưa ra chứng cứ được bảo vệ trong suốt quá trình tố tụng, được ghi nhận thành một quyền của người tham gia tố tụng, người tiến hành tố tụng, đặc biệt trước khi mở phiên Tòa (Điều 279) quy định rõ trách nhiệm của Tòa án đối với việc xử lý và xử lý yêu cầu của Kiểm sát viên, người tham gia tố tụng về việc đáp ứng, tương hỗ update chứng cứ; triệu tập người làm chứng, người dân có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng khác đến phiên tòa, bảo vệ phiên tòa có đầy đủ những chủ thể tố tụng, những chứng cứ, tài liệu, đồ vật được đưa đến Tòa án để xét xử phải đầy đủ và hợp pháp và quyền đưa ra tài liệu chứng cứ ngay tại phiên tòa (Điều 322).
Vai trò của Hội đồng xét xử: Hội đồng xét xử đóng vai trò trung tâm trong việc đánh giá ý kiến buộc tội và gỡ tội giữa Kiểm sát viên và Luật sư, và khi tuyên án phải địa thế căn cứ vào kết quả thẩm vấn, tranh tụng và những chứng cứ đã được xem xét tại phiên tòa, theo đó tương hỗ update yêu cầu đối với bản án sơ thẩm là phải rõ ý kiến của người bào chữa, bị hại, đương sự, người khác tham gia phiên tòa được Tòa án triệu tập; phân tích nguyên do mà Hội đồng xét xử khước từ những chứng cứ buộc tội, chứng cứ gỡ tội, yêu cầu, đề nghị của Kiểm sát viên, bị cáo, người bào chữa, bị hại, đương sự và người đại diện, người bảo vệ quyền và quyền lợi hợp pháp của tớ đưa ra; phân tích tính hợp pháp của những hành vi, quyết định tố tụng của Điều tra viên, Kiểm sát viên, người bào chữa trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử (Điều 260).
Bảo đảm tranh tụng ở quá trình xét xử phúc thẩm vụ án hình sự: ngoài quy định thủ tục khởi đầu phiên tòa và thủ tục tranh tụng tại phiên tòa phúc thẩm được tiến hành như phiên tòa sơ thẩm. Bộ luật còn tương hỗ update quy định Chủ tọa phiên tòa hỏi người kháng nghị có thay đổi, tương hỗ update, rút kháng nghị hay là không; nếu có thì chủ tọa phiên tòa yêu cầu Kiểm sát viên trình bày ý kiến về việc thay đổi, tương hỗ update, rút kháng nghị.
Khi tranh tụng tại phiên tòa, Kiểm sát viên, người khác liên quan đến kháng nghị, kháng nghị phát biểu ý kiến về nội dung kháng nghị, kháng nghị (khoản 2 Điều 354).Chủ tọa phiên tòa hỏi Kiểm sát viên có thay đổi, tương hỗ update, rút kháng nghị hay là không; nếu có thì chủ tọa phiên tòa yêu cầu bị cáo và những người dân liên quan đến kháng nghị trình bày ý kiến về việc thay đổi, tương hỗ update, rút kháng nghị.
Những thay đổi trên đây góp thêm phần tạo ra một cơ chế thực sự dân chủ và bình đẳng tại phiên tòa, tạo điều kiện để thực hiện một cách có hiệu suất cao nhất quyền buộc tội và gỡ tội tại phiên tòa, giúp hạn chế oan, sai trong tố tụng. Từ đó đảm bảo việc thực hiện tốt hơn quyền con người và nâng cao vị thế của Luật sư trong công cuộc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Tải thêm tài liệu liên quan đến nội dung bài viết Nguyên tắc tranh tụng trong xét xử được đảm bảo của Bộ luật tố tụng hình sự 2015
Post a Comment