Mẹo Cảm nhận Đất nước những ai đã khuất
Thủ Thuật về Cảm nhận Đất nước những ai đó đã khuất 2022
Dương Anh Sơn đang tìm kiếm từ khóa Cảm nhận Đất nước những ai đó đã khuất được Update vào lúc : 2022-08-13 20:38:01 . Với phương châm chia sẻ Thủ Thuật Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi đọc tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Mình lý giải và hướng dẫn lại nha.
Nền văn học Việt Nam quá trình năm 1945-1975 là nền văn học mang khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn, cạnh bên những đề tài “lực lượng vũ trang- trận chiến tranh cách mạng” thì những đề tài xây dựng đất nước, hoặc ca tụng đất nước cũng khá được nhiều tác giả chọn đưa vào tác phẩm của tớ mới những vần thơ, lời văn chân thành tha thiết, thấm đẫm hào khí dân tộc bản địa.
Nguyễn Khoa Điềm là một trong những nhà thơ trưởng thành từ cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, cũng chọn cho mình đề tài đất nước, Một trong trong năm tháng trận chiến đấu của nhân dân đang vào lúc cao trào sục sôi máu lửa. Thế nhưng Nguyễn Khoa Điềm không đặt nặng trong tác phẩm của tớ sắc tố tuyên truyền, không ồn ào, rộn rã mà ông cho riêng cho mình một chất giọng êm dịu, thiết tha, thân mật và thân thuộc.
Nguyễn Khoa Điềm đã nhìn đất nước bằng một cách rất riêng, bằng một cảm xúc mới lạ giữa thời chinh chiến “hoa lửa”, ông nhìn nhận Tổ quốc từ những điều giản dị, từ những con người rất đỗi thông thường. Sử dụng thành công giọng thơ mang tính chất chất triết luận trữ tình, đặc biệt là sự việc kết phù phù hợp với những vật liệu văn hóa dân gian lấy từ vốn hiểu biết rộng lớn của nhà thơ về văn hóa ngàn đời của dân tộc bản địa.
Tất cả đã tạo nên một Đất Nước với vẻ giản dị, thân thương, Đất Nước của nhân dân, một Đất Nước bước ra từ những câu truyện kể, những truyền thuyết, những phong tục tập quán của 4000 năm văn hiến tự hào.
“Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi
Đất Nước có trong những cái “ngày xửa rất lâu rồi...” mẹ thường hay kể
Đất Nước khởi đầu với miếng trầu giờ đây bà ăn
Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc
Tóc mẹ thì bới sau đầu
Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn
Cái kèo, cái cột thành tên
Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng
Đất Nước có từ ngày đó…”
Trong trích đoạn Đất Nước, đầu tiên tác giả đi vào phân tích và làm rõ vấn đề Đất Nước có từ bao giờ. Trong 9 câu thơ đầu, Nguyễn Khoa Điềm đã chỉ ra rằng Đất Nước đã có từ rất lâu lăm, gắn sát với những truyền thuyết, với những câu truyện cổ tích đã có từ những ngày xửa, rất lâu rồi.
Câu “Đất Nước khởi đầu với miếng trầu giờ đây bà ăn” gợi cho tất cả chúng ta nhớ đến sự tích Trầu Cau, khơi gợi lại truyền thống tốt đẹp của dân tộc bản địa Việt Nam, ấy là tình nghĩa anh em sâu đậm, tình nghĩa vợ chồng son sắt thủy chung.
Không chỉ vậy từ hình ảnh miếng trầu bà ăn tác giả còn gợi lại những cái phong tục đẹp của nhân dân ta ấy là tục ăn trầu nhuộm răng có có từ thuở vua Hùng dựng nước và giữ nước. Cùng với sự tích Trầu Cau, thì qua câu thơ “Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc” tác giả lại tiếp tục gợi ý tất cả chúng ta nhớ về truyền thuyết Thánh Gióng vô cùng quen thuộc, gợi ý về truyền thống yêu nước, quật cường đứng lên chống giặc ngoại xâm của dân tộc bản địa.
Như vậy, hoàn toàn có thể thấy rằng Đất Nước hình thành từ nền tảng là tình nghĩa sâu nặng của dân tộc bản địa, thế nhưng Đất Nước chỉ hoàn toàn có thể lớn lên khi nhân dân ta đã có được tinh thần yêu nước, đã có được lòng dũng cảm, kiên cường đấu tranh chống giặc ngoại xâm để giữ nước. Đi từ những câu truyện cổ tích, những truyền thuyết xa xưa thì tác giả lại tiếp tục chỉ ra Đất Nước có từ rất lâu lăm, bắt nguồn từ những thuần phong mỹ tục.
“Tóc mẹ thì bới sau đầu”, nhắc người đọc nhớ lại phong tục búi tóc thành búi tóc tròn, thấp sau gáy của những bà, những mẹ thời xưa. Mà dù cho đã qua Hàng trăm năm bị phong kiến phương Bắc đô hộ, mấy chục năm trời Pháp thuộc, thế nhưng cho tới lúc Nguyễn Khoa Điềm viết Trường ca Mặt đường khát vọng, búi tóc ấy vẫn giữ cho mình dáng vóc ban đầu không đổi, vẫn kiên cường trụ vững sau gáy của người phụ nữ Việt Nam.
“Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn”, đó đó là người đại diện cho truyền thống coi trọng tình nghĩa vợ chồng, càng trong những thử thách, gian lao thì vợ chồng lại càng trở nên thương yêu và link bền chặt với nhau hơn.
Thứ ba nữa, Đất Nước có từ rất lâu lăm được hình thành cùng với tiến trình phát triển của con người Việt Nam trong môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường đời thường. “Cái kèo cái cột thành tên”, từ chỗ con người ta sống tạm bợ trong những hang đá thô sơ, từ nhân dân ta đã khởi đầu dữ thế chủ động hơn trong môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường biết xây hình thành những mái nhà che mưa, che nắng cho mình.
Rồi “Hạt gạo phải một nắng hai sương xay giã dần, sàng”, ta cũng thấy được từ cái chỗ nhân dân ta sống phụ thuộc vào thiên nhiên với việc làm hái lượm bấp bênh, thì người Việt Nam đã khởi đầu nghe biết nền văn minh lúa nước, biết tạo ra hạt thóc hạt gạo làm lương thực chính để phục vụ môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường.
Và ở đầu cuối sau khi sử dụng ba ý trên để trả lời cho thắc mắc Đất Nước có từ lúc nào, tác giả đã chốt lại bằng câu thơ “Đất Nước có từ ngày đó”, “ngày đó” là ngày những truyền thuyết, cổ tích ra đời, là ngày tất cả chúng ta có thuần phong mỹ tục, là ngày mà tất cả chúng ta biết trồng tre diệt giặc, cũng là ngày bà con người Việt Nam ta biết dựng nhà, trồng lúa.
Có thể nói Đất Nước mà Nguyễn Khoa Điềm gợi lại thông qua những vật liệu văn hóa dân gian lâu lăm của dân tộc bản địa đã đem đến cho những người dân đọc những xúc cảm thân mật, thân thuộc và bình dị, để lại trong tâm hồn con người cảm hứng tha thiết và gắn bó vô cùng.
“Đất là nơi anh đến trường
Nước là nơi em tắm
Đất Nước là nơi ta hò hẹn
Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm
Đất là nơi “con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc”
Nước là nơi “con cá ngư ông móng nước biển khơi
Thời gian đằng đẵng
Không gian mênh mông
Đất Nước là nơi dân mình đoàn tụ”
Sau thắc mắc Đất Nước có từ bao giờ, Nguyễn Khoa Điềm lại tiếp tục khai thác hình tượng Đất Nước ở thắc mắc “Đất Nước là gì?”. Ông không trả lời khái niệm này theo cách của những nhà khoa học mà là dưới cương vị của một nhà thơ, dùng lối chiết tự, tách Đất Nước thành hai thành tố là “Đất” và “Nước” để mà định nghĩa, giúp người đọc đã có được cách hiểu đúng chuẩn nhất, đầy đủ nhất về khái niệm Đất Nước.
Về phương diện địa lý Nguyễn Khoa Điềm ví ““Đất là nơi anh đến trường/Nước là nơi em tắm” là không khí thân mật, thân thuộc đối với từng người trong môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường đời thường. Rồi “Đất Nước là nơi ta hò hẹn/Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm”.
Tác giả đã hợp hai thành tố lại thành “Đất Nước” theo thời gian anh và em lớn dần lên, nếu trước đây anh và em là hai thành viên và Đất Nước cũng tách riêng ra thì giờ đây anh và em đã hợp lại thành một cặp tình nhân “hò hẹn” và Đất Nước trở thành một chiếc không khí riêng tư, thầm kín cho tình yêu của lứa đôi. Không chỉ thế “Đất là nơi con chim phượng hoàng bay về hòn núi bạc...
Đất Nước là nơi dân mình đoàn tụ” lại cho ta thấy Đất Nước ở một dáng vóc khác, nếu ở trên ta thấy một Đất Nước nhỏ bé dung dị thì tới những câu thơ này ta lại thấy Đất Nước mang một dáng vóc kỳ vĩ và lớn lao được đo bằng sải cánh của con chim phượng hoàng bay về núi bạc, được đo bằng sự mênh mông, rộng lớn của biển khơi.
Và ở đầu cuối dù đi đâu về đâu thì phượng hoàng cũng phải về núi, cá ngư ông thì phải vùng vẫy ở biển và dân tộc bản địa Việt Nam thì phải đoàn tụ ở nơi mang tên là Đất Nước. Như vậy hoàn toàn có thể tóm gọn lại Đất Nước đó đó là nơi trở về của những tâm hồn thiết tha với quê hương.
“Đất là nơi Chim về
Nước là nơi Rồng ở
Lạc Long Quân và Âu Cơ
Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng
Những ai đó đã khuất
Những ai giờ đây
Yêu nhau và sinh con đẻ cái
Gánh vác phần người đi trước để lại
Dặn dò con cháu chuyện tương lai
Hằng năm ăn đâu làm đâu
Cũng biết cúi đầu nhớ ngày giỗ Tổ”
Về phương diện thời gian lịch sử, tác giả đã trả lời cho thắc mắc Đất Nước là gì bằng một chiếc nhìn chung suốt chiều dài thời gian lịch sử để đưa ra một câu vấn đáp đúng chuẩn nhất. Trong quá khứ đó là một Đất Nước thiêng liêng và lớn lao, khi tác giả gợi ý về truyền thuyết Lạc Long Quân - Âu Cơ, gợi ý về giống nòi cao quý của dân tộc bản địa ta, vốn là con rồng cháu tiên.
Đồng thời còn gợi ý về truyền thống hào hùng dựng nước và giữ nước của cha ông, mở ra triều đại đầu tiên của nước ta, triều đại vua Hùng tục truyền kéo dãn đến 18 đời. Kèm với đó là những lời dặn dò chân thành tha thiết, phải biết kế tục hương hỏa, duy trì nòi giống dân tộc bản địa, phải đứng lên mạnh giữ gìn non sông gấm vóc, và luôn nhớ về nguồn cội của tớ với tấm lòng thành kính, trân trọng.
“Trong anh và em ngày hôm nay
Đều có một phần Đất Nước
Khi hai đứa cầm tay
Đất Nước trong chúng mình hòa giải và hợp lý nồng thắm
Khi tất cả chúng ta cầm tay mọi người
Đất nước vẹn tròn, to lớn”
Trong hiện tại, Đất Nước hiện lên một cách thân mật và thân thuộc, hiện hữu ở trong mỗi con người, gồm có ngôn từ để con người tiếp xúc tư duy, gồm có cả những phong tục tập quán tốt đẹp vẫn tồn tại trong từng nếp sống. “Khi hai đứa cầm tay/Đất Nước trong chúng mình hòa giải và hợp lý nồng thắm” là sự việc tiếp nối của ý thơ “Đất Nước là nơi ta hò hẹn”, thì đến đây trên cơ sở tình yêu lứa đôi mỗi con người phải có trách nhiệm xây dựng một tổ ấm để góp thêm phần xây dựng một “Đất Nước hòa giải và hợp lý nồng thắm”.
Không chỉ tạm dừng ở đó, trách nhiệm của mỗi con người còn là một “cầm tay mọi người”, phải nối vòng tay lớn, xây dựng khối đại đoàn kết hiệp hội vững mạnh để tạo nên một “đất nước vẹn trong to lớn” để sánh vai với những cường quốc năm châu. Không chỉ vậy hình ảnh thơ “cầm tay mọi người” còn gợi ý về nguồn gốc tổ tiên, nhắc nhở chúng đều cùng một mẹ sinh ra, thế nên phải biết yêu thương đùm bọc lẫn nhau.
“Mai này con ta lớn lên
Con sẽ mang đất nước đi xa
Đến những tháng ngày mơ mộng”
Trong tương lai đó là một Đất Nước với triển vọng tươi sáng, những thế hệ tương lai được kỳ vọng, được đặt lên vai cái trách nhiệm lớn lên cả về trí tuệ lẫn tầm vóc, để làm ra những điều kỳ diệu cho tất cả dân tộc bản địa cả Đất Nước. Con sẽ đưa Đất Nước đi xa, sánh vai cùng với những cường quốc trên thế giới, đưa Đất Nước trở nên giàu đẹp vững mạnh gấp nhiều lần ngày hôm nay.
Sau khi đã định nghĩa một cách rõ ràng Đất Nước cả về không khí và thời gian, cả về địa lý lẫn lịch sử thì Nguyễn Khoa Điềm đã chốt lại bằng những câu thơ rất tha thiết về trách nhiệm của mỗi thành viên đối với Đất Nước.
“Em ơi em Đất Nước là máu xương của tớ
Phải biết gắn bó san sẻ
Phải biết hoá thân cho dáng hình xứ sở
Làm nên Đất Nước muôn đời…”
Lời thơ như thể lời tâm tình của người anh với người em, lời tâm tình của chàng trai đối với một người con gái, cũng là lời lay tỉnh của nhà thơ, của thế hệ trước với thế hệ sau, cũng là lời lay tỉnh của cách mạng đối với tuổi trẻ đô thị vùng tạm chiếm miền Nam, những con người đang ngủ quên trong môi trường tự nhiên thiên nhiên sống đời thường thưởng thức.
Đất Nước là một khái niệm trừu tượng, thế nhưng khi so sánh Đất Nước với hình ảnh “máu xương của tớ” thì đó lại là một khái niệm rõ ràng, hữu hình. Đây cũng là phần nối tiếp trong ý thơ “trong anh và em ngày hôm nay đều có một phần Đất Nước”, thì ở đây Nguyễn Khoa Điềm đã chỉ rõ Đất Nước là máu xương của mỗi con người, đã là phần căn nguyên cốt yếu trong mỗi thành viên, ai cũng phải có.
Điệp từ “phải biết” trong hai câu thơ sau là biểu lộ của một mệnh lệnh, xác định trách nhiệm cho từng người, yêu nước không phải là một khái niệm chung chung, một tư tưởng trừu tượng mà yêu nước phải thực hiện bằng hành vi. Mỗi con người nên phải biết “gắn bó san sẻ”, đặc biệt phải “biết hóa thân cho dáng hình xứ sở”, dâng cả sự sống, thanh xuân cho Đất Nước, coi trọng Đất Nước hơn hết niềm sung sướng riêng của tớ mình mình.
Sau những dòng thơ nêu nên sự hình thành và phát triển của Đất Nước thì Nguyễn Khoa Điềm khởi đầu đi vào nhấn mạnh vấn đề tư tưởng Đất Nước của nhân dân, bằng thắc mắc Đất Nước do ai làm ra.
“Những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu
Cặp vợ chồng yêu nhau góp nên hòn Trống Mái
Gót ngựa của Thánh Gióng đi qua còn trăm ao đầm để lại
Chín mươi chín con voi góp mình dựng Đất tổ Hùng Vương
Những con rồng nằm im góp dòng sông xanh thẳm
Người học trò nghèo tương hỗ cho Đất Nước mình núi Bút, non Nghiên.
Con cóc, con gà quê hương cùng góp cho Hạ Long thành thắng cảnh
Những người dân nào đã góp tên Ông Đốc, Ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm”
Trên phương diện không khí địa lý, tác giả đã cảm nhận Đất Nước qua những địa danh thắng cảnh nổi tiếng của Việt Nam bằng nhắc tên chúng một cách dày đặc trong từng ý thơ. Đặc biệt những địa danh này vốn đã trở nên quen thuộc với người dân Việt Nam và gắn sát với những cổ tích, những thần thoại trong văn hóa dân tộc bản địa, mục tiêu là để gửi gắm niềm tự hào của tác giả đối với quê hương, đất nước.
Không chỉ vậy, sâu xa hơn thế nữa việc Nguyễn Khoa Điềm liệt kê những địa danh như vậy cũng là nhằm mục đích kể tên những vùng đất tương ứng trên dải đất hình chữ S, ví như “núi Vọng Phu” ngự ở Lạng Sơn, và còn ở rất nhiều nơi khác, gợi ý về hình ảnh những người dân vợ chờ chồng đi đánh giặc trên khắp Tổ quốc.
Rồi “hòn Trống Mái” thì ở Thanh Hóa, “trăm ao đầm” mà gót ngựa Thánh Gióng đi qua thì rải rác khắp mọi miền đất nước, “đất tổ Hùng Vương” là vùng Phú Thọ, “núi Bút, non Nghiên” ở Tỉnh Quảng Ngãi, “Hạ Long” ở Quảng Ninh, “ông Đốc, ông Trang, bà Đen, bà Điểm” là những địa danh ở mảnh đất nền miền Nam.
Thêm nữa, việc nhắc tới những vùng đất khắp Tổ quốc như vậy còn là một để nhấn mạnh vấn đề việc đất nước tất cả chúng ta là một dải non sông nối liền, từ đó gợi lên ý chí thống nhất Tổ quốc, Nam Bắc một nhà đất của nhân dân ta. Đồng thời những danh lam thắng cảnh ấy cũng là hình tượng cho vẻ đẹp tâm hồn Việt, đó là đức tính thủy chung son sắt trong tình cảm vợ chồng, là ý chí quyết tâm chống giặc ngoại xâm của dân tộc bản địa Việt Nam, nhắc lại thuở dựng nước thiêng liêng và hào hùng, rồi còn gợi lại cả truyền thống hiếu học của nhân dân ta, đặc biệt là cả những điều giản dị nhất như con cóc, con gà cũng làm ra thắng cảnh cho quê hương.
Ngoài ra việc sử dụng cấu trúc thơ độc đáo, một bên là con người, sự vật sự việc dung dị đại diện cho hình ảnh của nhân dân, một bên là những địa danh, những thắng cảnh kỳ vĩ, lớn lao đại diện cho hình ảnh của Đất Nước được nối với nhau bằng những từ “góp”, “góp tên”, “góp mình”,... Đã xác định một cách mạnh mẽ và tự tin tư tưởng Đất Nước của nhân dân bởi Đất Nước là vì nhân dân cùng góp công, góp sức làm ra của Nguyễn Khoa Điềm.
“Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi
Chẳng mang một dáng hình, một ao ước, một lối sống ông cha
Ôi Đất Nước sau bốn ngàn năm đi đâu ta cũng thấy
Những cuộc sống đã hoá núi sông ta…”
Sau khi diễn giải tư tưởng Đất Nước của nhân dân ở những cụ ông cụ bà thể, thì Nguyễn Khoa Điềm chuyển sang nâng ý thơ lên tầm khái quát. Khẳng định tầm vóc kỳ của Đất Nước vĩ ở phương diện địa lý qua hình ảnh “khắp ruộng đồng gò bãi” để mở ra một không khí lớn lao cao rộng, sau đó xác định sự trường tồn, vĩnh hằng của Đất Nước ở phương diện lịch sử “Ôi Đất Nước sau bốn ngàn năm”.
Từ đó dẫn dắt, xác định nhân dân đó đó là người đã tạo ra Đất Nước vừa kỳ vĩ, vừa có bề dày lịch sự ở những ý thơ rất hay “Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi/Chẳng mang một dáng hình, một ao ước, một lối sống ông cha” cùng với “Ôi Đất Nước sau bốn ngàn năm đi đâu ta cũng thấy/Những cuộc sống đã hoá núi sông ta…”. Rất tha thiết, nồng đượm yêu thương xác định Đất Nước đã được tạo nên bằng chính cuộc sống của những thế hệ cha ông, bằng những dáng hình, những ước mơ, những phong tục tập quán đã in hằn trên dáng vóc của Đất Nước.
“Em ơi em
Hãy nhìn rất xa
Vào bốn ngàn năm Đất Nước
Năm tháng nào thì cũng người người lớp lớp
Con gái, con trai bằng tuổi tất cả chúng ta
Cần cù làm lụng
Khi có giặc người con trai ra trận
Người con gái trở về nuôi cái cùng con
Ngày giặc đến nhà thì đàn bà cũng đánh
Nhiều người đã trở thành anh hùng
Nhiều anh hùng cả anh và em đều nhớ
Những em biết không
Có biết bao người con gái, con trai
Trong bốn ngàn lớp người giống ta lứa tuổi
Họ đã sống và chết
Giản dị và bình tâm
Không ai nhớ mặt đặt tên
Nhưng họ đã làm ra Đất Nước”
Tư tưởng Đất Nước của nhân dân tiếp tục được xác định thông qua phương diện thời gian lịch sử. Trong suốt 4000 năm nhân dân đã chăm chỉ việc cù để xây dựng Đất Nước, khi có trận chiến tranh thì người con trai lập tức ra trận bảo vệ Đất Nước. Còn người con gái trở thành người chèo chống mái ấm gia đình, nuôi con cháu, thế nhưng mang trong mình dòng máu Bà Trưng Bà Triệu, họ cũng trở nên mạnh mẽ và tự tin kiên cường cả trong chiến đấu.
Sự can đảm và mạnh mẽ và tự tin của ông cha ta trong công cuộc chống giặc ngoại xâm đã khiến họ trở thành những người dân anh hùng lưu danh sử sách, thế nhưng cạnh bên những con người hữu danh thì người ta thấy nhiều hơn nữa là những con người vô danh “không còn ai nhớ mặt đặt tên”. Dù không còn ai nhớ mặt đặt tên, thế nhưng những thế hệ sau vẫn luôn trân trọng, yêu quý bởi họ đó đó là người làm ra Đất Nước.
“Họ giữ và truyền cho ta hạt lúa ta trồng
Họ truyền lửa cho từng nhà từ hòn than qua con cúi
Họ truyền giọng điệu mình cho con tập nói
Họ gánh theo tên xã, tên làng trong mỗi chuyến di dân
Họ đắp đập be bờ cho những người dân sau trồng cây hái trái
Có ngoại xâm thì chống ngoại xâm
Có nội thù thì vùng lên đánh bại
Để Đất Nước này là Đất Nước Nhân dân”
Nhân dân không riêng gì có là người xây dựng và bảo vệ Đất Nước mà nhân dân còn là một người làm trách nhiệm vô cùng thiêng liêng ấy là truyền lại cho thế hệ tiếp nối những giá trị văn hóa vật chất và tinh thần. Cha ông đã để lại cho con cháu nền văn minh nông nghiệp lúa nước ngàn đời, truyền cho con cháu ngọn lửa sáng ngời sau bao năm tháng sống trong tối tăm, lạnh lẽo.
Truyền cho con thứ ngôn từ tiếng nói của riêng dân tộc bản địa mình, giữ cho mình cái văn hóa làng, xã trong mỗi chuyến di dân, tạo dựng cơ sở vật chất, đất đai để cho những thế hệ sau đó phát triển trên mảnh đất nền ấy.
“Đất Nước của Nhân dân,
Đất Nước của ca dao thần thoại
Dạy anh biết “yêu em từ thuở trong nôi”
Biết quý công cầm vàng những ngày lặn lội
Biết trồng tre đợi ngày thành gậy
Đi trả thù mà không sợ lâu bền hơn”
Trên bình diện văn hóa, Nguyễn Khoa Điềm cũng chỉ ra những nét trẻ đẹp riêng của tâm hồn Việt, của văn hóa Việt. Vì “Đất Nước của nhân dân, Đất Nước của ca dao thần thoại” thế nên khi nhìn vào kho tàng văn học dân gian đều thấy hiện lên diện mạo văn hóa của Đất Nước, thấy được hình bóng của nhân dân những con người mang đậm nét truyền thống của dân tộc bản địa.
Tác giả đã lựa chọn ra ba câu ca dao tiêu biểu để gợi ra 3 vẻ đẹp tâm hồn của người Việt Nam, cũng đó đó là 3 nét trẻ đẹp văn hóa tiêu biểu” của dân tộc bản địa Việt nói chung. “Yêu em từ thuở trong nôi/Em nằm em khóc anh ngồi anh ru”, nét trẻ đẹp say đắm trong tình yêu, biết yêu thương những con người ở xung quanh mình.
Tiếp theo là câu “Cầm vàng mà lội qua sông/Vàng rơi không tiếc, tiếc công cầm vàng”, từ đó thấy được vẻ đẹp của lòng biết quý trọng tình nghĩa hơn là những giá trị vật chất tầm thường. Cuối cùng là câu tục ngữ “Thù này ắt hẳn còn lâu/Trồng tre thành gậy gặp đâu đánh què”, gợi ra vẻ đẹp bền chắc trong đấu tranh chống giặc ngoại xâm của nhân dân ta từ bao đời nay.
“Ôi những dòng sông bắt nước từ lâu
Mà khi về Đất Nước mình thì bắt lên câu hát
Người đến hát khi chèo đò, kéo thuyền vượt thác
Gợi trăm màu trên trăm dáng sông xuôi”
Kết lại đoạn trích Đất Nước của trường ca Mặt đường khát vọng thì tác giả đã nêu lên những cảm nhận rất tinh tế về vẻ đẹp của quê hương, của Đất Nước. “dòng sông” dù có bắt nguồn từ đâu thì khi chảy đến mảnh đất nền quê hương cũng đều mang giọng hát của Đất Nước, mang đậm bản sắc của dân tộc bản địa. Mỗi con người Việt Nam, trong công cuộc mưu sinh, lao động trên cái dòng chảy ấy lại sở hữu những cách ứng xử rất khác nhau rồi ở đầu cuối tạo nên một dòng chảy văn hóa kéo dãn suốt 4000 ngàn năm văn hiến.
Nguyễn Khoa Điềm qua đoạn trích Đất Nước với giọng văn chính luận trữ tình đã thể hiện suy nghĩ sâu sắc và nói lên những tình cảm tha thiết của tớ đối với đất nước trên nhiều bình diện, địa lý, lịch sử, và bình diện văn hóa với tư tưởng bao trùm xuyên suốt ấy là tư tưởng Đất Nước của nhân dân.
Về nghệ thuật và thẩm mỹ đoạn trích được viết theo lối quy nạp, biểu lộ nội dung chính luận một cách trữ tình bằng phương pháp mượn những vật liệu văn hóa dân gian thân thuộc, mượt mà, êm ái, mang lại cho những người dân đọc những xúc cảm thẩm mỹ độc đáo. Giọng điệu xuyên suốt đoạn trích là giọng thơ tâm tình tình, tha thiết, sâu lắng như giọng điệu của đôi lứa yêu nhau làm cho nội dung nghị luận vốn khô khan trở nên mềm mại và mượt mà, ngọt ngào thấm sâu vào lòng người.
Bài văn phân tích tác phẩm "Đất nước" của Nguyễn Khoa Điềm số 5
Bài văn phân tích tác phẩm "Đất nước" của Nguyễn Khoa Điềm số 5
Tải thêm tài liệu liên quan đến nội dung bài viết Cảm nhận Đất nước những ai đó đã khuất
Post a Comment